زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
امراض النفسیه الجسمیه
امراض فراوانی شایع هستند که ما را روانه بیمارستان‌ها می‌کند، گرچه در ظاهر آلام جسمی هستند اما ممکن است از امراض نفسی و روانی سرچشمه گرفته باشند؛ مانند: بعضی از امراض قلبی، دردهای مفاصل، فشارخون، دیابت، کمردرد، سردرد، و بسیاری از امراض دیگر.
یک طبیب مشهور به نام موردلی می‌گوید:
ان الحزن و الهم الذی لا نعّبر عنه بالدموع غالباً ما، یتجه الی اعضاء الجسم فیحطمها؛
حزن و اندوه را اگر با اشک تعبیر نکنیم، اغلب به اعضای جسم سرایت و آن‌را پایمال می‌کند.
و البته این خلأ هم در شیعیان به فضل مجالس عزاداری امام حسین پر می‌شود… .
و یا «اضطراب و قلق» در زندگی امروزی، که از بیماری‌های عصر تکنولوژی است، بر غذا و خواب و حتی کار انسان‌ها تأثیر می‌گذارد و آن در وقتی است که انسان می‌ترسد چیزی را از دست بدهد.
ولی زمانی که آن را از دست داد و از به دست آوردن دوباره آن ناامید شد، دچار اکتئاب نفسی یا افسردگی می‌شود. در این حال، خواب انسان مختل می‌شود، اعتماد به نفس را از دست می‌دهد، و زندگی برایش بی‌معنی می‌گردد و سبب ضعیف شدن قوای بدنی و ذهنی می‌شود و به انسانی، «بائسٌ، حزینٌ، یائسٌ» مبدل می‌گردد!
حکمت خالق در قلق نفسی
بسیار می‌شنویم که قلق و اضطراب از امراض عصر است، و خیلی‌ها از این احساس بدی که در نفوس انسان‌ها پدیدار می‌شود، شکایت دارند؛ تا جایی که همه در آرزوی زندگی سرشار از شادی و سراسر طمأنینه و آرامش و سلامت روانی هستند. این گونه زندگی نعمت بزرگی است.
چه وقت انسان از قلق و اضطراب راحت می‌شود؟
در قرآن کریم از قلق نفسی با تعبیر «حَزَن» نام برده شده و خداوند به ما وعده داده که ا‌ن‌شاء‌الله در بهشت از آن رها خواهیم شد. آن‌جا که خداوند درباره مؤمنین و بهشتیان می‌فرماید:
{جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ الَّذِي أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَه مِنْ فَضْلِهِ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ}؛
بهشتهاى جاودانهاى كه در آنها درآيند، در آن‌جا با دستبندهايى از طلا و مرواريد آرايش مىشوند، و لباسشان در آن‌جا حرير است. مىگويند: همه ستايشها ويژه خداست كه اندوه را از ما برطرف كرد؛ بىترديد پروردگارمان بسيارآمرزنده و عطا كننده پاداش فراوان در برابر عمل اندك است؛ همان‌كه از فضلش ما را در اين سراى جاودان جاى داد، كه در آن هيچ رنجى و هيچ سستى و افسردگى به ما نمىرسد.
پس در بهشت، خبری از اضطراب و نگرانی نیست؛ چون نعمت‌های الهی در آن‌جا با دوام است و انسان نگران از دست دادن چیزی نیست. حال آیا زندگی ما در دنیا باید سخت و مشکل باشد، تا مشتاق بهشت باشیم که در آن‌جا بدون اضطراب و ناراحتی‌های روحی و با آرامش خاطر به سر بریم؟ یا حکمت دیگری است؟
قلق و اضطراب و بعضی از نگرانی‌ها تا اندازه‌ای ضروری است، مثل خطراتی که در آینده ممکن است برای انسان پیش بیاید؛ خطراتی برای امور دنیوی و یا امور آخرتی و معنوی، که با توجه به این نگرانی‌ها سعی کند گرفتار آنها نشود و جلوی ضرر را بگیرد.
علمای نفس و روانشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که اضطراب و ناراحتی‌ها، و امراض روانی، دو امرند که ملازمت با وجود انسان دارند؛ زیرا تا وقتی در این دنیا زندگی می‌کند، با اموری مواجه می‌شود که او را نگران می‌سازد و سبب ناآرامی می‌شود.
ولی مؤمنین با هدایت قرآن و اولیای الهی، و با ایمان و توکل به رب العالمین، به نحو احسن با مشکلات زندگی مواجه شده و به فضل الهی امیدوار می‌باشند. لذا مؤمن به امراض روحی مبتلا نمی‌شود.
اگر انسان ناراحتی‌هایی چون قلق و نگرانی و ترس و یا…داشته باشد، چنان‌چه نفس خود را از این گرفتاری‌ها رها نکند، بر جسمش اثر می‌گذارد، و ممکن است امراض روانی دیگری مانند «افسردگی و اکتئاف» را در پی داشته باشد.