فرق بین قلق (نگرانی) و اکتئاف (افسردگی)
گفته شد هرگاه انسان نگران از دست دادن چیز مهمی باشد، دچار بیماری روحی اضطراب میشود. ولی اگر آن چیز مهم را از دست داد و نتوانست آنرا برگرداند ـ مانند از دست دادن عزیزی ـ دچار مرض روانی افسردگی میشود.
علامت اکتئاب و افسردگی
از علامات اکتئاب و افسردگی که از امراض روحی و روانی به شمار میرود، این است که با وجود ظاهر آرام شخص، بسیار رنجآور است. در نتیجه دنیا به نظر او تیره و تار میآید و ناامیدی بر وی غلبه کرده، غرق در حزن و اندوه میشود، از هیچ چیز لذت نمیبرد و خود را از نعمتهای الهی محروم میکند. همچنین گاه آرزوی مرگ میکند و مرگ را بهتر از زندگی خالی از سعادت مورد نظر خود میداند؛ چون سعادت را فقط در آن چیزی میداند که از دست داده است. چنین شخصی ممکن است حتی به فکر انتحار هم بیفتد!
از علامات دیگر این است که: شخص مکتئب و دچار افسردگی به خود اطمینان ندارد، و فاقد قدرت تصمیم گیری میشود؛ میترسد خطا کند، احساس گناه میکند، خود را سرزنش مینماید، و با کوچکترین چیزی گریه میکند. از این رو دچار ضعف جسمانی میشود، کمااینکه دچار ضعف ذهنی و نسیان و کم توجهی هم میگردد. خواب او قلیل و مضطرب و مبتلا به خوابهای آشفته میشود.
فرق بین خوف و قلق
سبب خوف و ترس، خارجی و محدود و معروف است، یعنی شخصی از چیز معینی میترسد؛ در نتیجه صراع و کشمکش داخلی در نفس ایجاد نمیشود.
اما «قلق» و اضطراب، انفعال و صراع داخلی است، و مصدرش غیر واضح، و «یحدث علی مستوی العقل الباطن» در عقل باطن تاثیر دارد. گاهی هم بین شعور خوف و قلق اختلاط میشود.