مقام انسان
انسان داراي دو نعمت بزرگ است: «ادراک و تعقل» و «اختيار». اگر او درست تربيت نشود، از اين نعمتها به گونهاي استفاده ميکند که برايش نقمت ميشود و چون تربيت شود، به جايگاهي بالاتر از فرشتگان خواهد رسيد.
حال، ميخواهيم بدانيم: چرا و چگونه اين انسان همانند حيوان و يا حتي پستتر از آن ميشود که قرآن ميفرمايد:
«أُوْلَـئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَـئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ»؛ آنان مانند چهارپايانند بلكه گمراهترند، اينانند كه بيخبر و غافل [ازمعارف و آيات خداي] هستند.
و در عين حال، همين انسان ميتواند به مقام بالاتري از ملائکه برسد؟
همانگونه که ميدانيم، زماني که خداوند آدم را آفريد به ملائکه امر کرد تا براي او سجده کنند، شيطان سجده نميکند و با وجود داشتن سابقه عبادت شش هزار ساله، از درگاه خداوند رانده ميشود.
اکنون پرسش اين است که آدم داراي چه خصوصيتي بود که مسجود ملائکه قرار گرفت؟ همچنين آيا سجده کردن ملائکه به خاطر بُعد ظاهري انسان است يا به خاطر بعُد معنوي و روحي او که نفخه الاهي است ميباشد؟
پيشتر بيان شد که پيامبران به جهت انسان شدن بشر است که به رسالت مبعوث شدهاند. خداوند با اينکه نعمتهاي بسياري را به انسان عطا کرده؛ به خاطر هيچکدام بر انسان منت نگذاشته است.
تنها نعمتي که خداوند به سبب آن بر انسان منت نهاده، نعمت بعثت انبياء است: «لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَي الْمُؤمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ»؛ بيگمان خدا بر مؤمنان منّت نهاد كه در ميان آنان پيامبري از خودشان برانگيخت كه آيات او را بر آنان ميخواند و [از آلودگيهاي فكري و روحي] پاكشان ميكند و به آنان كتاب و حكمت ميآموزد.