بايد چگونه باشيم
مکتب تمام پيامبران، انسانسازي است و دين اسلام که کاملترين دين محسوب ميشود، در جهت تکميل فضائل و مکارم اخلاق عرضه شده است.
اين پرسش مطرح ميشود: اگر ما اخلاقمان را نيک گردانيم، آيا ديگر به نماز و روزه و ساير اعمال عبادي نيازي خواهيم داشت؟! سخن اين است که تمام وظايف شرعي، تنها به منظور تکامل انسان قرار داده شدهاند و به عنوان وسيلهاي در اين جهت ميباشند.
آنچه انسانيت را شکوفا ميکند اين است که انسان، خدا را بشناسد و اوامر او را اطاعت کند و با استفاده از تمام وسايلي که خداوند براي تکاملش قرار داده است، تلاش کند تا در زمين به مقام «خليفةالله» برسد.
امام علي فرمودهاند: «لو کنا لا نرجوا جنة و لا نخشي نارا و لا ثوابا و لاعقابا لکان ينبقي لنا أن نطلب بمکارم الأخلاق فانها مما تدل علي سبيل النجاة»؛ اگر ما نه تمناي ثواب و يا ترس از عقاب داشته باشيم، باز هم شايسته است که درصدد کسب مکارم اخلاق برآييم؛ چرا که کسب فضائل اخلاقي، انسان را به سوي نجات و سعادت سوق ميدهد.
به بيان ديگر، کسب فضائل اخلاقي نبايد براي رفتن به بهشت و يا نرفتن به جهنم باشد؛ بلکه آدمي به منظور انسان شدن بايد به کسب فضائل اخلاقي بپردازد.
از طرفي، فضائل اخلاقي، او را براي موفقيت و محبوبيت آماده ميسازد. پس کسب فضائل اخلاقي، نه تنها براي آخرت و زندگي پس از مرگ است؛ بلکه از فضائل اخلاقي ميتوان در دنيا استفاده کرد و از آن بهرهمند شد تا به سعادت و آرامش رسيد. به همين سبب، کسب فضائل اخلاقي اهميت فوقالعادهاي دارد و مراد از آن، اين است که به آنچه خداوند انجام آنها را دستور داده است، عمل و از «نواهي» نيز دوري شود.