مراتب و درجات ايمان
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ آمِنُواْ»؛ اي اهل ايمان! ايمان بياوريد.
در قرآن کريم، خداوند متعال در خطابي اينچنين ميفرمايد: «قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَإِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ»؛ باديه نشينان گفتند: ما [از عمق قلب] ايمان آورديم؛ بگو: ايمان نياوردهايد، بلكه بگوييد: اسلام آوردهايم؛ زيرا هنوز ايمان در دل هايتان وارد نشده است. و اگر خدا و پيامبرش را اطاعت كنيد…
اين آيه زماني نازل شد که پس از هجرت حضرت رسول به مدينه، گروهي از اعراب باديهنشين و بدويها سراغ آن حضرت آمدند و ادعا ميکردند که جزء مؤمنين هستند و سهم بيشتري از بيتالمال دارند، تا اينکه اين آيات بر پيامبر نازل شد که. به آنها بگو شما هنوز ايمان نياوردهايد؛ بلکه فقط مسلمان شدهايد و هنوز ايمان به قلبهاي شما راه پيدا نکرده است.
خداوند در ادامه ميفرمايد: زماني ايمان وارد قلبهايتان ميشود که از خدا و رسولش اطاعت کنيد.
البته اينچنين نيست که تصور کنيم اگر هر آنچه را که خدا به آن امر کرده است انجام دهيم و از نواهي الاهي نيز دوري کنيم، به حد کمال ايمان رسيدهايم. زيرا ايمان داراي مراتب و درجاتي است.
همانطور که در آيه مذکور بيان شد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ آمِنُواْ» يعنياي کساني که ايمان آوردهايد! ايمان بياوريد. سياق و خطاب آيه به کافران نيست؛ بلکه خطاب به کساني است که ايمان آوردهاند. بنابراين، آيه به مراتب و درجات ايمان اشاره دارد.
انسان براي تقويت ايمان خود، بايد در فراگيري معارف الاهي بکوشد و با علم و عمل، ايمان خويش را شکوفا کند. البته منظور اين نيست که همه مردم به حوزه علميه بروند و دروس حوزوي بخوانند، و اينچنين نيست که همه کساني که دروس حوزوي ميخوانند، افراد بسيار مؤمني باشند؛ زيرا ممکن است بعضي از اين افراد به علميکه دارند عمل نکنند.