فوائد ذکر
۳٫ تنظيم فکر و روان و دوري از وسوسه
ذکر الاهي علاوه بر اينکه درون انسان را از آلودگيها، وسوسهها و تخيلات و توهمات پاک ميکند، عاملي براي فعاليت ذهن انسان ميباشد.
- پس ذکر فکر و روان را تنظيم ميکند. و در اثر آن، آدمي به بسياري از مجهولات دست مييابد و تشخيص حقيقت براي او آسانتر ميشود.
در بيشتر اوقات، انسان حقيقت را درست نميبيند و تنها از ديدگاه خود به حقيقت مينگرد. در اين مواقع، چشم حقيقت بين او کور است.
«إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ»؛ پرهيزگاران هنگاميکه گرفتار وسوسههاي شيطان شوند به ياد [خدا و پاداش و کيفر او] ميافتند و [در پرتو ياد او راه حق را ميبينند و] ناگهان بينا ميگردند.
تعبير «طائف» به معناي طوافکننده، به اين مسأله اشاره دارد که همواره شيطان در پيرامون قلب و فکر انسان در حال طوافکردن است تا راهي براي نفوذ به قلب و روح او بيابد.
البته آنچه باعث نفوذ شيطان ميشود، عاملي از درون خود انسان است که شيطان از آن به عنوان طعمه استفاده ميکند. بنابراين، راه حل اساسي اين است که آدمي طعمه شيطان را از قلب خود خارج کند. برخي از وسوسهها با ذکر خدا بهتنهايي از قلب پاک نميشوند.
البته اين به معناي بيتاثير بودن ذکر خدا نيست؛ بلکه به سبب فراوان بودن حجابهايي است که بر قلب انسان سايه افکندهاند و نياز به شستوشوي قوي دارند. علاوه بر اين، انسان نيز بايد با مداومت در عمل صالح در رفع اين حجابها بکوشد.
بنابراين، شياطين همواره طوافکننده پيرامون فکر و روح انسان هستند و او را وسوسه ميکنند. در اين حالت، اگر انسان خداوند را ياد کند، از عاقبت شوم گناه آگاه ميشود و خود را در محضر خداي دانا و توانايي ميبيند که مالک آسمانها و زمين است.
زماني که ياد خداوند در درونيترين زواياي قلب اشراق پيدا کند، وساوس شيطان بيتأثير خواهد بود و غفلت از بين ميرود؛ اما در صورت غفلت از ياد خدا، شياطين به فکر و روح انسان راه مييابند و در نتيجه او به آساني تسليم گناه ميشود. پس ذکر دارويي شفابخش براي دوري از وسوسه شيطان است.
اگر در قلب انسان غير از جنود شيطان، جنود ديگري نباشد و قلب را حجابهاي فراواني فراگرفته باشد، انسان قادر نخواهد بود وسوسههاي شيطان را به راحتي از خود دور کند.