بیستوچهارم ذیالحجه روز مباهله نام گرفته است.
در این روز که روز نزول آیه «تطهیر» نیز هست، خداوند بر ارزشها و فضیلتهای اهل بیت (ع)و جایگاه راستین آنان را در درک و شناخت اسلام راستین مهر تأییدی دیگر زد.
روایات فراوانی در منابع معروف و دست اول اهل سنّت و منابع اهل بیت(علیهم السلام)آمده است،
که با صراحت میگوید: آیه مباهله درباره علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهم السلام) نازل شده است.
مسيحيان نجران بر بر پيامبر صلی الله علیه و آله وارد شدند و با آن حضرت به گفتگو پرداختند.
پيامبر صلی الله علیه و آله با آنان درباره توحيد و شرك،نحوه آفرينش حضرت عیسی علیهالسلامو ارتباط وي با خداي سبحان
و باطل دانستن عقايد مسيحيان گفتگو كرد،
اما سران نجران گفتار آن حضرت را نپذيرفته و بر عقايد باطل خويش اصرار ورزيدند.
آنان براي فرار از پذيرش حق پيشنهاد مباهله دادند.
بدين معنا كه در وقت معين در جايي به عبادت و راز و نياز به درگاه خداوند متعال پرداخته و بر طرف مقابل نفرين كنند تا خداوند متعال بر دروغگو و باطلگرا عذابي نازل كرده و او را نابود سازد.
در همين زمان بر پيامبر صلی الله علیه و آله آيهاي نازل شد و از مباهله با مسيحيان استقبال كرد:
«فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ».[۶]
پس هر کس با تو درباره عیسی در مقام مجادله برآید بعد از آنکه به احوال او آگاهی یافتی،
بگو: بیایید ما و شما فرزندان و زنان و کسانی را که به منزله خودمان هستند بخوانیم، سپس به مباهله برخیزیم (در حق یکدیگر نفرین کنیم) تا دروغگویان (و کافران) را به لعن و عذاب خدا گرفتار سازیم.
بنابراين، طرفين به مباهله رضايت داده و قرار شد در روز ديگر در مكاني در بيرون شهر مدينه گرد هم آمده و اقدام به مباهله نمايند.
سران نجران پيش از رسيدن به مكان مباهله به يكديگر گفتند: اگر رسول خدا صلی الله علیه و آله با فرماندهان و ياران خود به مباهله آمد، معلوم است كه مقاصد دنيوي دارد و از رسالت و نبوت او خبري نيست و ما بايد با وي مباهله كنيم.
اما اگر با فرزندان و اهل بيتش براي اين كار اقدام كرد، دانسته ميشود كه او مقاصد دنيوي ندارد و قصدش هدايت و راهنمايي انسانها از جهالت و كفر و شرك است.
در آن صورت مباهله كردن با او خطرناك است و بايد به او ايمان آورد و يا حداقل با وي مصالحه كرد.
موعد مقرر فرارسيد و پيامبر صلی الله علیه و آله به همراه دخترش حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و دامادش حضرت امام علی علیهالسلام و دو سبطش حضرت امام حسن علیهالسلام و حضرت ابا عبدالله الحسين علیهالسلام از مدينه حركت كرد و به جايگاه مقرر رفت.
مسلمانان مدينه نيز آن حضرت را مشايعت كرده و با ذكر صلوات، سلام و تكبير آنان را همراهي مينمودند.
مسيحيان نجران، زودتر از پيامبر صلی الله علیه و آله در مكان مقرر اجتماع كردند. آنان همين كه ديدند پيامبر با خانواده آمده از مباهله صرف نظر کردند.
و در بعضی از روایات آمده که اسقف اعظم گفت: «من صورتهایی را مینگرم که اگر از خدا بخواهند کوه را از جا برکند چنین خواهد شد! پس مباهله نکنید که هلاک خواهید شد»!
همین مضمون با تفاوتهایی که به اصل قضیه ضرر نمیزند، در بسیاری از تفاسیر دیگر نیز آمده است، مانند تفسیر فخر رازی (جلد ۸، صفحه ۱۰) و قرطبی (جلد ۲، صفحه ۱۳۴۶) و روح البیان (جلد ۲، صفحه ۴۴) و روح المعانی (جلد ۳، صفحه ۱۸۸) و بحر المحیط (جلد ۲، صفحه ۴۷۲) تفسیر بیضاوی (ذیل آیه مورد بحث) و تفاسیر دیگر.
منبع:
پایگاه اطلاعرسانی آیتالله مکارمشیرازی