درس چهارم

ارتباط موجودات نشان توحید است

رشته دیگر از راه وحدت غایت است، ربط و ارتباط بین موجودات است، بلاشک هر موجودی به نحوی با دیگران مربوط می شود. این موجودات را برای غایت موجود دیگر آفریده، تمام این موجودات با هم مربوط می شوند.

برای نمونه: به دندان گوسفند بنگرید، دندان علف خواری است، معده اش هم معده ای است که علف هضم می کند پس خالق گوسفند و دندان و معده اش همان خالق علف است- به دندان گوشت خواران و معده آنها بنگرید، یقین می کنید همان کس که دندان و معده گوشت خواران را آفریده همان آفریدگار سایر حیوانات است که از گوشت شان استفاده می نمایند.

به دندان و معده سگ می نگرید، می فهمید کسی که این حرارت را به معده اش و این استحکام را به دندان سگ داده است همان آفریننده استخوان است.

علاوه بر خواص دیگری که برای این حواس است، ذائقه و شامه علاوه بر لذت التِذاذ ، باید چیزهای مضر را درک نماید و از آن پرهیز کند. باید بوهای زننده را درک کند، از بوی متعفن گوشت بفهمد مضر است و آن را نخورد تا بیمار نشود. اگر چیز تلخی چشید ذائقه آن را رد می کند.

خلاصه ربط و ارتباط اجزاء آفرینش با یکدیگر و از این که برای یک منظور آفریده شده اند یکتایی آفریننده آشکار می گردد. ربط آفتاب و ماهتاب با ابر و زراعت و … از نود میلیون میل راه نور آفتاب را برای تربیت زمین و موجودات آن می فرستد؛ روییدن گیاهان و حیات حیوانات به آن بسته است. نور ماهتاب نیز از سیصد هزار کیلو متر راه دارای نوزده خاصیت برای کره زمین است که یکی از آن خاصیت ها تبرید است.

حبوبات و غیره که به واسطه آفتاب گرم می شود، نور ماه آن را سرد می کند و تعدیل حاصل می شود. چطور نور کره ی آفتاب و ماهتاب را با زمین ربط داده است؟ با این نظم که نه همیشه روز باشد که بسوزاند و از بین ببرد و نه دائما شب باشد که نتیجه ای نداشته باشد. پس همان کس که ابر را مسخّر کرده و می بارد {سوره ۲ آیه ۱۶۴} همان است که گیاه را میرویاند.

کی(چه کسی) ابر را تولید کرده ؟ همان کس که خورشید را آفرید و از گرمایش بخار پیدا شد و میلیون ها تن آب را در آسمان ها به حرکت در آورد و … از وحدت غرض پی به وحدت آفریننده می بریم.

غرض از این ابر، باریدن است که زمین مرده را زنده گرداند {سوره ۳۵ آیه ۹} پس از آن که مرده بود {سوره ۳۰ آیه ۵۰} می فهمیم خالق ابر و باران همان خالق گیاه است و رویاننده ی گیاه همان است که معده حیوانات و جهاز هاضمه و دندان را آفریده؛ همان آفریننده چشم است که طعامش را ببیند؛ همان آفریننده دست است که آن را تهیه کند و در دهان بگذارد.

با یک نظر اجمالی می فهمیم که همه موجودات به نحوی با یکدیگر مربوط هستند و گواهی می دهند به اینکه «لا اله الا الله وحده لا شریک له» جز یک آفریننده در عالم هستی نیست و یک مبدا علیم و حکیم و قدیر است که همه را برای غایت و غرض مشخصی آفریده است.

ادامه ی درس در مطالب بعدی