درس هشتم

تاملی در آیات قرآن

بسیاری از آیات معرفی و شرح چگونگی یک حقیقت،یک واقعیت،یک خلقت،یک نظام یا یک جریان است.

در این آیه در خصوص کره‌ی ماه می‌فرماید:«وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ» (یس، ۳۹)

ترجمه: و براى ماه منزل‏هايى مقرر كرديم تا [به صورت هلال‏] چون شاخه خشك خرما [باريك شود و] به حال قبلى بازگردد.

اگر به آیات قبل توجه شود، مشهود است که خداوند متعال از آیات و نشانه‌های علم، حکمت، قدرت و خلقت خود در زمین و آسمان‌ها می‌گوید،تا انسان در آنها اندیشه،تأمل،تعمق، تعقل و تفکر کند.

از زمین خشکی که گیاه در آن می‌روید،تا جفت بودن جهت تکثیر نوع،تا گردش خورشید. و در اینجا نیز چگونگی تغییر حالات ماه از منظر اهل دنیا و سپس غلبه نیافتن خورشید و ماه بر یک دیگر و …،که همه دال بر خالقی علیم و حکیم و نظم حکیمانه و اقتدار در ربوبیت دارد.

در آیه‌ی فوق، ابتدا از کره ماه اسم می‌برد تا موضوع بحث و توجه مشخص گردد، سپس به تقدیر الهی (قَدَّرْنَاهُ)، یعنی اندازه‌گیری‌های عالمانهو حکیمانهاشاره دارد و پس از آن به چگونگی تغییرات ظاهری از منظر اهل زمین، که آن را از هلال تا ماه کامل و دوباره تا هلال در منزل‌های متفاوت می‌بینند.

لذا می‌فرماید: این یک چرخش است و چرخش نیز اگر به نقطه‌ی اول بازگشت، حتماً بر حول یک مدار و مدور است و اگر دوام داشت و بر اساس این حرکت چرخشی، از مدار خارج نگردید، نه خورشید بر او غلبه یافت و نه او به خورشید،معلوم می‌شود که مدار و فلک معین و مقدر شده‌ای است و هر یک در جای خود و بر اساس نظم معینی (از جایگاه، جاذبه، دافعه، سرعت، گرانش و …) حرکت و چرخش دارند.

اولین برخورد و شناخت انسان در شناخت زمین و آسمان‌ها و نظم آنها، نگاه و شناخت «حسّی» است.

انسان در نگاه حسّی خود به ماه، احساس می‌کند که جایگاه‌ها و منازل مختلفی دارد،قرآن تصریح می‌کند که بله، منازل مختلف است (قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ)؛اما از یک سو این «منازل» دال بر حرکت است و از سوی دیگر بازگشت به نقطه اول، دال بر مداری بودن این حرکت می‌باشد و همین گردش در مدار معین و مقدر (اندازه‌گیری شده)، سبب می‌گردد تا ماه و خورشید به هم برخورد نکنند.

لذا در آیه بعد می‌فرماید:«لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ» (یس، ۴۰)

ترجمه: نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد، و نه شب پيش گيرنده بر روز است، و هر كدام در مدارى شناورند.

عزیزان اینها آیات قرآن هستند قرانی که خداوند کتاب زندگی برای ما قرار داده و این علوم را برای دانستن ما و رسیدن به خداشناسی است یک آیه از سوره یس که اکثرا هر روز ظاهر آیات را میخوانیم

۲