ادامه ی درس
تفسیر عرفانی و تربیتی سوره حمد
الحمد لله رب العالمین
خداوند پروردگار و «رب» همه آفریده هاست .
قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ
بگو : آيا جز خدا پروردگارى بجويم در حالى كه او پروردگار هر چيزى است ؟ !
آنچه در آسمانها و زمین و میان آنهاست ، پروردگارشان اوست.
قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿٢٣﴾
قَالَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ان كنتم موقنين (۲۴)
( الشعراء)
فرعون گفت: «و پروردگار جهانیان چیست؟!» (۲۳)
گفت: «پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو است، اگر اهل یقین باشید!» (۲۴)
در حدیثی امام علی(ع) می فرماید: او پروردگار جاندار و بی جان است .
«له الخلق و الامر تبارک الله رب العالمین» هم آفرینش از اوست و هم اداره آن ، و او پرورش دهنده ی همه است.
از آیات قرآن فهمیده می شود که تمام هستی یک «رب» و پروردگار دارد که اوست .
و آنچه در جاهلیت و در میان بعضی از ملت ها اعتقاد داشتند که برای هر نوع از پدیده ها خدایی است و آن را مدبّر و رب النوع می پنداشتند، باطل است.
در عصر نزول قرآن نیز بتهای متعدد مورد پرستش و ستایش قرار داشته .که شاید همه یا قسمتی از آنها جانشین رب النوعهای پیشین بوده
.
از همه گذشته گاهی «بشر» را نیز عملا رب خود قرار می دادند، چنانکه قرآن می فرماید:
اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ
آنان دانشمندان و راهبانشان و مسيح پسر مريم را به جاى خدا به خدايى گرفتند ؛ در حالى كه مأمور نبودند مگر اينكه معبود يگانه را كه هيچ معبودى جز او نيست بپرستند ؛ منزّه و پاك است از آنچه شريك او قرار مي دهند .
پیامبران الهی به مبارزه شدید با آن برخاستند، تا آنجا که می بینیم بعد از «بسم الله» نخستین آیه ای که در قرآن نازل شده ، در همین رابطه است
«الحمدلله رب العالمین » همه ستایش ها مخصوص خداوندی است که رب جهانیان است .
به این ترتیب قرآن خط سرخی بر تمام رب النوعها می کشد
و گلهای توحید و یگانگی و همبستگی و اتحاد را جای آن می نشاند.
و مسلمان موظفند در نمازها شبانه روز حداقل ده بار این جمله را بخوانند ، و به سایه خداوند یگانه ایکه مالک و رب و سرپرست و پرورش دهنده همه موجودات است پناه ببرند، تا هرگز توحید را فراموش نکنند و در بیراهه های شرک سرگردان نشوند.