شرایط حین دعا

شرایط حین دعا

۱٫ شروع با بسم الله: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می­فرماید: دعایی که اولش بسم الله الرحمن الرحیم گفته شود، رد نمی­شود.

۲٫ حمد و ثنای خداوند و صلوات بر پیامبر و خاندانش: امام صادق علیه السلام می­فرماید: بپرهیزید از این که یکی از شما بدون مدح و ثنای پروردگارش از او چیزی از حاجت های دنیا و آخرت بخواهد، مگر اینکه با ستایش خداوند شروع کند.

بعد از حمد ثنای خداوند وارد شده است که بر پیامبر و خاندانش صلوات فرستاده شود چرا که در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: هر كس حاجتی به درگاه خداوند دارد اول با صلوات بر پیامبر و خاندانش شروع كند سپس حاجت بخواهد و در پایان دعا را با صلوات ختم كند؛ چرا كه خداوند متعال كریم‌تر از آن است كه دو طرف دعا را قبول كند و وسط را نپذیرد.

۳٫ اقرار به گناهکاری خود: اقرار به بدیها و گناهان روح انسان را برای اتصال به فضل و رحمت الهی آماده می­سازد و موجب چشیدن روحانیت و معنویت دعا می­شود و زمینه و توفیق توبه را فراهم می­کند. چنانچه در قرآن آمده است که حضرت موسی علیه السلام رو به پروردگار چنین گفت: «پروردگارا من به خویش ستم کردم، مرا ببخش».

۴٫ رقت قلب و گریه: امام صادق علیه السلام می­فرماید: هر گاه رقت قلب پیدا کردید، دعا کنید.
رقت قلب، اغلب موجب می­شود که اولا غیر خدا از دل محو شود و ثانیا قلب به کلی متوجه خداوند گردد.

دل آدمی تا نشکند

و کاملا متوجه خدا نشود

مانند ظرفی است که پشتش به طرف آسمان است
و هر چه باران رحمت الهی ببارد قطره­ ای به داخل این ظرف نفوذ نخواهد کرد.

لذا قلب غیر رقیق هیچ بهره­ای از رحمت خداوند نخواهد داشت.

۵٫ دعا برای دیگران: امام صادق علیه السلام می­فرماید: سریعترین دعا برای اجابت، دعا برای برادر دینی است كه هم دعا پشت سر او باشد و هم اول برای او دعا كند. در این صورت ملك موكل به این دعا آمین گوید و به دعا كننده گوید برای تو دو برابرش باد. لذا هر دعایی که برای برادر مومنش بکند، برای خودش هم اجابت می­شود.

۶٫ ختم دعا با جمله «ماشاءالله لا قوه الا بالله»: امام صادق علیه السلام می­فرماید: هیچ­کس دعایش را به قول «ماشاءالله لا قوه الا بالله» ختم نمی­کند، مگر این که حاجتش برآورده شود.

۷٫ بریدن از غیر خدا، یکی از اصلی­ترین مقدمات اجابت دعا و شاید از مهم­ترین مقدمات اجابت دعا، انقطاع از غیر خداست.

در دعاهایی که از ائمه علیه السلام به ما رسیده، آن بزرگواران تأکید بسیاری بر امید بستن به خدای متعال و نهی از امید بستن به غیر خدا شده است. چرا که اگر کسی واقعاً به این درجه برسد که هیچ کس به غیر از خدا نمی­تواند حاجت او را برآورده سازد و همه چیز به دست اوست و یقین به این عقیده داشته باشد، هیچ گاه به در خانه کسی به غیر از خدا رجوع نمی­کند؛ چرا که همه محتاج لطف و عنایات او هستند. بنابراین باید وقت دعا توجه به این نکته داشته باشیم که کسی به غیر خدای متعال نمی­تواند حوائج و مشکلات ما را مرتفع سازد مگر به اذن خدا و با عنایت و لطف او.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می­فرماید: خداوند فرموده است: بی­گمان امید هر مؤمنی را که به غیر من امید بندد، قطع می­کنم.

۸٫مخالف نبودن با سنن تکوین و تشریع

دعا استمداد و استعانت است برای اینکه انسان به هدفهایی که خلقت و آفرینش و تکوین برای او قرار داده و یا تشریع و قانون آسمانی الهی –که بدرقه تکوین است- معین کرده،برسد.دعا اگر به این صورت باشد شکل یک حاجت طبیعی به خود می گیرد و دستگاه خلقت به حکم تعادل و توازنی که دارد و هرجا احتیاجی هست فیض و مدد می رسد،او را یاری و کمک می کند.و اما خواستن و طلب چیزی که برخلاف هدف تکوین یا تشریع است،قابل اجابت نیست.

۹٫مورد دعا نتیجه گناه نباشد.

اینکه حالتی که بالفعل دارد و آرزو داردآن حالت تغییر و حالت بهتری پیدا کند،نتیجه کوتاهی و تقصیر در وظایف نباشد و به عبارتی دیگر حالتی که دارد و دعا می کند آن حالت عوض شود،عقوبت و نتیجه منطقی تقصیرات و گناهان او نباشدکه در این صورت تا توبه نکند و علل و موجبات این حالت رااز بین نبرد آن حالت عوض نخواهد شد.

۱۰٫دعانباید جانشین فعالیت قرار گیرد

یعنی واقعا مظهر حاجت باشد ؛در مورد باشد که انسان دسترسی به مطلوب ندارد ،عاجز است ،ناتوان است.اما خداوند کلید حاجتی را به دست خود انسان داده و او کفران نعمت می کند و از به کار بردن آن کلید مضایقه دارد و از خدا می خواهد آن دری را که کلیدش در دست دعا کننده است به رویس او باز کند و زحمت به کار بردن کلید را از دوش او بردارد،البته چنین دعایی قابل استجابت نیست.این گونه دعاها رانیز باید از نوع دعاهای مخالف سنن تکوین قرار داد.دعا برای تحصیل توانایی است.دعا در صورتی که خداوند توانایی دست یافتن به مطلوب را به انسان داده است از قبیل طلب تحصیل حاصل است

.لذا پیشوایان دین فرموده اند:
خَمسَه لایُستجاب لَهُم.
یعنی پنج دسته اند که دعای آنها مستجاب نمی شود
(بحارالانوار ج ۹۳ ص۳۵۶)