دعا در آیات
قرآن کریم با تأکید فراوان و با بیانهای گوناگون مردم را بدان فرا می خواند و نسبت به سستی در عدم بهره برداری از این کلید رحمت و سعادت هشدار میدهد: «و هنگامی که بندگان من از تو درباره من سوال میکنند،( بگو) من نزدیکم، دعای هر دعا کنندهای را، به هنگامی که مرا بخواند پاسخ میگویم. پس باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند (و به مقصد برسند.)
و گاه میفرماید: «پروردگار شما گفته است، مرا بخوانید تا(دعای) شما را بپذیرم».
و گاهی نمونه ای از دعاهای مستجاب که برای بسیاری از مردم تجربه شده است را ارائه میدهد، «کسی که دعای مضطر را اجابت میکند و گرفتاری را برطرف میسازد و شما را خلفای زمین قرار میدهد، آیا معبودی با خداست؟»
و در برخی موارد تأکید میفرماید که دعا میزان وزن و اعتبار و ارزش انسان نزد خداوند متعال است: «پروردگارم برای شما ارجی قائل نیست اگر دعای شما نباشد. شما(آیات خدا و پیامبران را) تکذیب کردید و (این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد.»
و در نقطه مقابل، کسانی که تنها هنگام گرفتاری و بلا خدا را میخوانند، نکوهش میکند و کسانی که از دعا دوری میکنند به جهنم تهدید مینماید: «کسانی که از عبادت من تکبر ورزند بزودی با ذلت وارد دوزخ میشوند».
دعا در روایات
روایات بیشماری در باب دعا وجود دارد که بر اهمیت و محبوبیت آن دلالت میکند. در اینجا به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: در نیازهایتان، دست به دامن خدا شوید و در گرفتاریهایتان به او پناه ببرید و به درگاهش زاری کنید و او را بخوانید؛ زیرا دعا مغز عبادت است.
حنان بن سدیر گوید، پدرم گفت: از امام باقر علیه السلام پرسیدم: بهترین عبادت کدام است؟ فرمودند: هیچ چیز نزد خداوند از درخواست و طلب آنچه نزد خداوند است، بهتر نیست.