شرح مختصر بر مناجات شعبانیه

گاهی در ادعیه مأثوره به قدری ظرائف و معانی بلند وجود دارد که آدمی شک نمی کند که آنها از انسان های معمولی نیست و یقین می کند که آنها از افرادی صادر شده که به دقائق علوم الهی و به اسرار آفرینش و رموز خلقت عالم و آدم و ابعاد وجودی وی آگاهی داشته اند.

حال که با دعا و ذکر و معرفت الله بیشتر آشنا شدیم اشاره به یک مناجات بسیار عمیق از لحاظ عقیدتی و معرفتی و عرفانی اشاره می کنیم مُناجات شَعبانیه مناجاتی از حضرت علی(ع) که گفته‌اند همه امامان(ع) پس از ایشان به قرائت آن اهتمام داشته‌اند.

این مناجات را نمونهٔ کاملی از تضرع و وصف حال برگزیده‌ترین بندگان صالح خدا با خداوند متعال به‌شمار آورده‌اند. شیعیان غالبا مناجات شعبانیه را در ماه شعبان می‌خوانند.

البته فقط مخصوص ماه شعبان نیست، فرموده اند هروقت حال خوبی داشتی که با خدا مناجات کنی این مناجات را زمزمه کن بنابر روایات، امامان معصوم(ع) بر قرائت این مناجات در ماه شعبان اهتمام داشته‌اند.

عارف مشهور شیعه، میرزا جواد ملکی، مناجات شعبانیه را حاوی علوم فراوانی در چگونگی رفتار بنده با خدای عزوجل،ادب دعا و استغفار معرفی کرده است.

استاد مطهری، در توصیف این مناجات چنین می‌گوید:«دعایی است در سطح ائمه، یعنی خیلی سطحِ بالاست.انسان وقتی این دعا را می‌خواند، می‌فهمد که اصلًا روح نیایش در اسلام یعنی چه.

در آنجا جز عرفان و محبت و عشق به خدا،جز انقطاع از غیر خدا (نمی‌دانم چه تعبیر بکنم) و خلاصه جز سراسر معنویت، چیز دیگری نیست، و حتی تعبیراتی است که برای ما تصورش هم خیلی مشکل است:الهی! هَبْ لی کمالَ الْانْقِطاعِ الَیک وَ انِرْ ابْصارَ قُلوبِنا بِضِیاءِ نَظَرِها الَیک حَتّی تَحْرِقَ ابْصارُ الْقُلوبِ حُجُبَ النّورِ فَتَصِلَ الی مَعْدِنِ الْعَظَمَةِ وَ تَصیرَ ارْواحُنا مُعَلَّقَةً بِعِزِّ قُدْسِک…الهی وَ الْحِقْنی بِنورِ عِزِّک الْابْهَجِ فَاکونَ لَک عارِفاً وَ عَنْ سِواک مُنْحَرِفاً.تصور این معانی هم برای ما دشوار است.»

شرح مختصر بر مناجات شعبانیه؛عناوین اصلی شرح مناجات عبارتنداز: اجابت دعا ،ابتدای دعا به صلوات ، صلوات بر پیامبر و اهل بیتش، اصرار در شنیدن دعا، سمیع بودن خداوند ،اتصاف به صفات حقیقیة ذات الاضافة ،انقطاع و فرار الی الله ،فرار الی الله از مقامات عارفان ، تربص نقیض انقطاع، فرار حضرت موسی  اشاره به رحمت نامتناهی خداوند، توکل بر خداوند، نیاز ممکنات به علت تامه ، نیاز به اسباب طبیعی و امدادهای روحی ، حسن توکل، هجر جمیل و صبر جمیل ،حسن ظن به خدای متعال، تبیین حسن ظن بالله، شناخت ذل عبودیت سراپرده عز ربوبیت است، بیداری در جهت حب الهی ،انس بالله تعالی، علت فقدان انس در جلوت، کلام هر کس مظهر شان اوست، تسبیح و تحمید عبادت، قلب و اطوار مختلف آن، اطوار قلب، طور طمانینه بالله، ذکر الله چیست؟،

اعراض از ذکر خدا، ذکر به معنای سبیل الله،خود شناسی و خدا شناسی یا خدا شناسی و خود شناسی،  حوائج فطری، ولایت خداوند، ولایت تشریعی خدا، رضای خداوند ، عبد متکرم به مکرمت رضا، تقدم رضای الهی بر رضای عبد، رضای بنده پرتوی از رضای خداست، انقطاع الی الله ، وارستگی از غیر و پیوستگی به آستان او،  ارتباط انقطاع با اسم رب، ظرافت در گفتار و کردار، ظرافت در کلمه «الهی»،ادب توحیدی، ظرافت تعبیر در دعای فقره ختام مناجات، عز و عزت، عزت مومن از عزت الله است .

امیدوارم با حضور  قلب بیشتری به این دعا و مطالب این درس توجه شود و با یک سیر روحانی با ما همراه باشید برای توفیق ادامه راه از همگی التماس دعا دارم.

این مطلب ادامه دارد….