راه سعادت با قرآن در زندگی

فرق بين انسان و حيوان

برخي از غرايزي که در ما موجود است، «غرايز بهيمه» نام دارند. بهيمه يعني حيواناتي که جز خوردن و خوابيدن و اشباع غرایز کار ديگري ندارند؛مانند: گاو و گوسفند.

مسيري که اين حيوانات در پيش رو دارند مشخص است و اوج تکامل اين‌ها زماني است که به گاو يا گوسفندي فربه تبديل شوند.پس خداوند حيوانات را اين‌چنين آفريد که بالاتر از اين، تکاملي ندارند.اما خداوند موجودي را آفريد که بين حيوان و ملائکه است.

اين موجود از جنس حيوانات است، ولي خداوند او را به عقل مجهز کرد تا به وسيله آن بتواند به کسب معرفت بپردازد. اين‌چنين است که چون به کسب معرفت روي آورد،بر غرايز خود مسلط مي‌شود و قادر است به جايگاهي بالاتر از ملائکه دست يابد.

خداوند برخي از انسان‌ها را اين‌چنين معرفي مي‌کند: «أُوْلَـئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ»؛می‌فرماید :آنان مانند چهارپايانند بلكه گمراهترند.

اين انسان‌ها به جايي مي‌رسند که مانند حيوانات، بلکه از آن‌ها پستتر مي‌شوند! زيرا کمال حيوان در حيوان بودن او است و به کمال بالاتري نميرسد،اما انسان با بهره‌گيري از استعدادهای خويش مي‌تواند به جايي برسد که به جز خدا نداند!

زماني که ملائکه به خلقت انسان اعتراض کردند، خداوند در پاسخ به آن‌ها فرمود:«إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ»؛من ميدانم آن‌چه را نمي‌دانيد.خداوند مي‌داند که انسان مي‌تواند به چه مقامي برسد.

رسد آدمي به جايي که به جز خدا نداند              بنگر که تا چه حد است مقام آدميت

از ديد عرفاني، رسد آدمي به جايي که به جز خدا نبيند. او هر چه را نظاره کند قبل از آن و بعد از آن و با آن خدا را مي‌بيند،و اين مقام انسان کامل است. اما افسوس انساني که مي‌تواند به اين مقام برسد، خود را وامي نهد و مانند حيوانات،و خزندگان و درندگان زندگي مي‌کند.

خداوند مي‌فرمايد: اين‌ها نسبت به نعمتهايي که خداوند به آن‌ها داده ناسپاس بودند و از نعمتها استفاده نکردند. لذا برخي انسان‌ها در قيامت نيز به صورت حيوان محشور مي‌شوند؛ با اين تفاوت که حيوانات به کمال خود رسيده اند اما آن‌ انسانها از مرتبه خود نازلتر⬇ گشته اند،اين در حالي است  که آدمي مي‌تواند با کنترل غرايز خود از مقام ملائکه هم بالاتر رود.