نکاتی مهم در مسئله معراج

نکاتی مهم در مسئله معراج
در تفسیر نمونه ^{تعبیر«نزلة اخری » (در یک نزول دیگر) را چنین تفسیر و بیان می کند}
۱ـ «پیامبر(ص) در یک «شهود باطنی دیگر» به هنگام معراج بر فراز آسمانها ذات پاک خدا را مشاهده کرد.
و به تعبیر دیگر خداوند بار دیگر بر قلب پاک او نزول فرمود (نزلة اخری) و شهود کامل تحقق یافت، در محلی که منتها الیه قرب الی الله از سوی بندگان است، در کنار سدرة المنتهی، در آنجا که «جنة المأوی» قرار دارد ، در حالی که «سدرة المنتهی» را حجابهائی از نور پوشانده بود. دیده قلب پیامبر(ص) در این شهود هرگز به غیر حق نیفتاد، و جز او ندید، و در آنجا بود که نشانه های عظمت خداوند را در آفاق و انفس نیز مشاهده کرد.
سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ^ۗ
به زودى نشانه‏هاى خود را در كرانه‏هاى جهان و در نفوس خودشان به آنان نشان خواهيم داد تا براى آنان روشن شود كه بى‏ترديد او حق است . آيا بس نيست كه پروردگارت [با ارائه كردن حقايق تكوينى و دلايل طبيعى] بر همه چيز گواه است [كه تنها او آفريننده و بى‏نياز است و غير او مخلوق و از هر جهت نيازمند به اوست .]
مسئله شهود باطنی یک نوع درک و دیدی است که نه شباهت با «ادراکات عقلی» دارد، و نه شباهت با «ادراکات حسی» که انسان از طریق حواس ظاهر آن را درک می کند.
و از جهاتی می توان آنرا به شبیه «علم انسان به وجود خود و افکار و تصورات خود» دانست.
توضیح اینکه: ما به وجود خود یقین داریم، افکار خود را درک می کنیم، از اراده و تصمیم و تمایلات خود باخبریم، ولی این آگاهی نه از طریق استدلال برای ما حاصل شده، و نه از طریق مشاهده ظاهری، بلکه این یک نوع شهود باطنی برای ما است که از این طریق به وجود خود و روحیات خود واقفیم .
به همین دلیل علمی که از ناحیه شهود باطنی حاصل می شود هیچگونه خطا در آن راه ندارد.
درست است که ما نمی توانیم حقیقت شهودی را که پیامبر(ص) در آن شب تاریخی معراج نسبت به خداوند پیدا کرد دریابیم، ولی این مثال برای نزدیک کردن راه مناسب است.

۲ ـ هدف از معراج
رسیدن پیامبر(ص) به شهود باطنی از یکسو، و دیدن عظمت خداوند در پهنه آسمانها با همین چشم ظاهر از سوی دیگر بوده است، که هم در آخرین آیه مورد بحث آیه ۱۸ سوره نجم .
«لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَىٰ»
و هم در آیه ۱ سوره اسراء:
(لنریه من آیاتنا)
به آن اشاره شده است. و نیز به مسائل زیاد و مهمی از فرشتگان و بهشتیان و دوزخیان و ارواح انبیاء آگاهی یافت که در طول عمر مبارکش الهام بخش او در تعلیم و تربیت خلق خدا بود.

۳ ـ معراج و بهشت
از آیات مورد بحث استفاده می شود که پیامبر(ص) در شب معراج از کنار بهشت گذشته یا در آن وارد شده است.
حال خواه این بهشت جاودان و «جنة الخلد» باشد که بعضی مفسرین گفته اند، و یا «بهشت برزخی» باشد که ما اختیار کرده ایم (تفسیر نمونه). در هر صورت مسئله مهمی را از آینده انسانها در این بهشت مشاهده فرموده است، که شرح آن در احادیث آمده است.