معراج در روایات اسلامی

معراج در روایات اسلامی
از مجموع روایات به خوبی استفاده می شود که پیامبر گرامی اسلام(ص) این سفر آسمانی را در چند مرحله پیمود .
مرحله اول، مرحله فاصله میان مسجدالحرام و مسجداقصی بود .که در آیه ۱ سوره اسراء به آن اشاره شده (منزه است خداوندی که در یک شب بنده اش را از مسجدالحرام تا مسجداقصی برد) و در روایات آمده که در اثناء راه به اتفاق جبرائیل در سر زمین مدینه نزول کرد و در آنجا نماز گذارد.
سپس به مسجداقصی رفته و در آنجا هم با حضور ارواح بزرگی چون ابراهیم و موسی و عیسی (علیهم السلام) نماز گذارد و پیامبر(ص) امام جماعت بود.
سپس از آنجا سفر آسمانی پیامبر(ص) شروع شد و آسمانهای هفتگانه ^{را یکی پس از دیگری پیمود ، و در هر آسمان با صحنه های تازه ای روبرو شد ،} با پیامبران و فرشتگان و در بعضی از آسمانها با دوزخ و دوزخیان ، و در بعضی با بهشت و بهشتیان ، برخورد کرد. و پیامبر(ص) از هر یک از آنها خاطره های پر ارزش و بسیار آموزنده در روح پاک خود ذخیره فرمود.
و عجائبی مشاهده کرد که هر کدام سرّی از اسرار عالم هستی بود ، و پس از بازگشت اینها را با صراحت ، و گاه با زبان کنایه و مثال ، برای آگاهی امت در فرصتهای مناسب شرح می داد ، و برای تعلیم و تربیت از آن استفاده فراوان می فرمود.
این امر نشان می دهد که یکی از اهداف مهم این سفر آسمانی استفاده از نتائج عرفانی و تربیتی این مشاهدات پر بها بود . و تعبیر پر معنی قرآن :
(«لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَىٰ ⁾
در آیات مورد بحث می تواند اشاره اجمالی و سر بسته ای به همه این امور باشد.
سر انجام به هفتمین آسمان رسید ، و در آنجا حجابهائی از نور مشاهده کرد همانجا که «سدرة المنتهی» و «جنة المأوی» قرار داشت.
و پیامبر(ص) در آن جهان سراسر نور و روشنائی به اوج شهود باطنی ، و قرب الی الله ، و مقام «قاب قوسین او ادنی» رسید، خداوند در این سفر او را مخاطب ساخته و دستورات بسیار مهم و سخنان فراوانی به او فرمود که مجموعه ای از آن در روایات اسلامی به صورت «احادیث قدسی» برای ما بیادگار مانده است.
با اینهمه، ^{روایات معراج جمله های پیچیده ای و اسرار آمیزی دارد که کشف محتوای آن آسان نیست و باید شرح آنها به اهل بیت واگذار شود.}

نکته ای قابل توجه
^ باید توجه داشت که سفر معراج یک سفر عادی نبوده که با معیارهای مادی سنجیده شود نه اصل سفر عادی بود و نه مرکبش، و نه مشاهداتش عادی بود و نه مقیاسهائی که در آن بکار رفته  همچون مقیاسهای محدود و کوچک و خاکی ماست ، و نه تشبیهاتی که در آن آمده بیانگر عظمت  صحنه هائی است که پیامبر(ص) مشاهده کرد ، همه چیز به صورت فوق العاده و در مقیاسهائی خارج از مکان و زمانی که با آن آشنا هستیم و خو گرفته ایم رخ داد . بنابر این جای تعجب نیست  که این امور با مقیاس زمانی کرهء زمین ما در یک شب یا کمتر از یک شب واقع شده باشد ^.