مسئله انتظار

مسئله انتظار
انتظار، آمادگي براي جهاني بهتر، نويدبخش، عدالت خواه و سرشار از ايمان و معنويت و اخلاق است.
گوهر انتظار از ديدگاه اهل البيت(ع) آرمانخواهي و آرمان گرائي و عشق به بهترين شرائط زندگي براي جهان بشريت است؛ شرائطي كه تمامي استعدادها شكوفا شود و عدالت جهاني حاكم باشد و فقر و محروميت زدوده شود.
مدینه فاضله
مدینه فاضله، همان مدینه ای است که انسان در طول تاریخ به دنبال آن بوده؛ جامعه ای است که در آن همۀ امور بر وفق مراد و مطابق میل باشد، نه ظلم و تبعیضی در آن صورت می گیرد، نه جنگ و خونریزی، نه گرسنگی و فقر در آن وجود دارد و نه جهل و مرض.
یعنی همه انسان ها از همه لحاظ در رفاه تام به سر می برند، یک شهر رویایی و بسیار مطلوب با ساکنینی بسیار با فضیلت اما افسوس که محل جغرافیایی آن در هیچ نقشه ای قابل رؤیت نیست
چنان که گفتیم، همه انسان ها اعم از دانشمندان و فیلسوفان و … به نوعی آرزوی مدینه فاضله را در سر می پروراندند اما هر کدام از آن ها طبق معنایی که از این شهر داشتند، قوانینی را برای آن طراحی می کردند. آرزوی همۀ آن ها به نوعی غیر قابل تحقق بوده؛ زیرا که فکر بشر در رابطه با این که «چه کسی می تواند زمامدار این مدینه فاضله گردد» به جایی نرسیده و به همین دلیل تا به حال این اندیشه قابل اجرا نبوده است. چنین جامعه و حکومت فرضی که در فارسی، آرمانشهر و در عربی مدینه فاضله نام دارد، همان جزیرۀ خیالی است که فقط در فضای خیال، مجال مانور پیدا کرده و هرگز پا به عرصه وجود نمی گذارد.
اما مدینه فاضله ای که پیامبران الهی در صدد تأسیس آن بوده اند، با آرمانشهرهایی که اندیشمندان بشری آن را طراحی نموده اند، تفاوت ماهوی دارد. پیامبران الهی برای حیات بشر رسالت خاصی داشتند و ساختار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه را بر بنیان های الهی استوار ساختند.
فرق مدینه فاضله بین دو مکتب بشری و الهی
مکتب الهی به دنبال استقرار حکومتی مطلوب برای زندگی بشر و سعادت او است که قانونگذار آن خالق انسان هاست؛ در صورتی که مکتب بشری جویای نظامی است که مولود عقل و فکر مخلوق می باشد.
مکتب الهی مبلغ گر حکومت و سیاستی می باشد که اجرا کننده آن انسان های وارسته ای هستند که خود را در برابر خدا مسؤول می دانند و مهیای پاسخگویی درباه عملکرد خویش در روز جزا هستند. ولی مکتب بشری سکان کشتی حکومت را به افرادی می سپارد که متأثر از تمایلات نفس خویش و طرفدار اصالت نفع در دنیای زودگذر هستند و حداکثر در برابر مردم پاسخگومی باشند.
مدینه فاضله ای که اسلام در صدد برپایی آن است، خط سیری است که زمینه سازی آن تا ظهور آخرین منجی عالم(عج) ادامه یابد.
نمونه ای از آرمانشهرهای مکتب بشری
آرمانشهر ویل دورانت:
دورانت، یعنی فقط یکسال زیسته؟!! دوره تاریخ بشر را از قرون قدیم تا عصر ناپلئون نگاشته است، و علی القاعده بیش از گذشتگان، آمادگی طرح مدینه فاضله را دارد؛ زیرا طراحی های دیگران را در این مورد در طول تاریخ مطالعه کرده و از علل امکان نداشتن اجرای آن ها آگاه است. مهم تر آن که در فلسفه و تاریخ فلسفه صاحب نظر بوده وتألیفاتی دارد. امتیاز دیگر او معاصر بودن و نشو و نما در عصر تکنولوژی و تسخیر فضا است. اینک نظری به آرمانشهر این فیلسوف و مورخ عصر خود می اندازیم.
او ابتدا علم واختراعات ناشی از آن را می ستاید و به کشور خود، امریکا وهم پیمانان استعمارگر اروپایی اش، نظر تحسین آمیز می افکند که چگونه با چراغ جادوی علم، بشر را از فقر، جهل، مرض و تاریکی شب نجات دادند و اکنون می خواهند به ستاره مشتری اسلحه بفرستند.
دورانت سپس این ترقی را نیمۀ راه مدینه فاضله می داند و تربیت روحی را مشکل بغرنج و معمای حل نشدۀ قرن حاضر معرفی می نماید، و پول و سرمایه را مشکل گشایی آن نمی بیند. او جمله ((آناتول فرانس)) ثروتمند و مرفه را شاهد می گیرد که گفته است:” اگر می توانستید به روح من پی ببرید، وحشت می کردید. در دنیا مخلوقی پر اندوه تر از من وجود ندارد” و با تعجب از او علت را می پرسد : ” ای استاد سخنان دل انگیز و محسود همگان! ای که بر گنجینه های هنری و صدها مملکت احاطه داری و دل سیاستمداران وانقلابیون را به دام تحسین انداخته ای!
ای که این همه ثروت وفراغت خود را با استثمار کسی به دست نیاورده ای! اگر تو هرگز روی خوشبختی را ندیده باشی، پس چه کسی آن را خواهد دید؟!”
به گفته دورانت، تسلط انسان بر طبیعت، گمشدۀ نسل امروز نیست، باید دل ها و نفوس خود را تصفیه کنیم، چون عامل ویرانی مدینه های فاضله، چیزی جز نفسانیات و جهل بشری نمی باشد.
او شهرداری را در عالم خیال می آفریند، که مأمور بنای آرمانشهر موعود است. شهرداری که این کار را برای خود بسیار دشوار می بیند، بزرگان و اندیشمندان و صاحبان کارخانه ها، را به کمک می طلبد و”کمیته بزرگ” را تشکیل می دهد.
آنان بعد از مشورت ها، چهار اعلامیه پیشنهادی پیاپی برای تأسیس جامعۀ ایده آل ارائه می کنند که شامل موارد زیر است :
۱)” خانواده ها مراقب باشند که فرزندان سالم بار آورند، چون این کار، زیربنای اصلاح معنوی است، امکانات ورزشی برای همه فراهم گردد و به تماشای ورزش اکتفا نشود. هزینه هنگفت، صرف تعلیم وتربیت شود، شهرداری هزینه دانشجویان فقیر را بپردازد، صلح دوستی در دروس مدارس منظور گردد.
۲) مدرسه، خانه معنوی و روحی اجتماعی ما باشد و درهای آن همیشه باز ماند، مدرسه مسؤولیت پرورش صفات اخلاقی در جوانان را به عهده گیرد. تا انحطاط اخلاقی سایر مؤسسات تلافی گردد، دانشجو طوری پرورش یابد که رفتارش منطق برمصلحت جامعه باشد، هدف تعلیم، پرورش خبره نباشد، بلکه فضیلت انسانی رشد کند، بر مواد غذایی و نرخ آن ها نظارت شود، مردم در کارهای عام المنفعه سهیم گردند،
۳) برای شهروندان محل سکونت ارزان تأمین گردد، تا لذت خانه و فرزنداری دوباره تجدید شود و خانواده دوباره مهد اخلاق ومنبع نظم اجتماعی گردد.
۴) هنرمندان تشویق شوند وبرای تأمین بودجه جهت اجرای پیشنهادان بر اراضی موات دارای مالک، وسایل تجملی، ارثیه ها وتفریحات غیر مفید مالیات بسته شود، و توانگران اموالی را وقف کنند و وام های طویل المدت از مردم شهر گرفته شود “
در ادامه، مقرر می گردد که پیشنهادات مذکور، برای تصویب به انجمن ارائه شود. آنان یکی بعد از دیگری برخاسته، علیه آن حرف زدند و اعضای کمیته را محکوم به طرفداری از کمونیسم ومخالفت با دموکراسی و متهم به اتهام زدن به همدیگر نمودند و کلیه پیشنهادهای فوق را رد کردند و طرح مدینه فاضله دور انداخته شد . بدین ترتیب، آخرین و مترقی ترین برنامۀ تأسیس شهرآرمانی طراحی شده توسط بشر نیز، ابتر و بی خاصیت ماند و غیر قابل اجرا اعلام گردید.
با مروری بر این تلاش ها معلوم می شود که فکر و اندیشه بشر، هر چند برخاسته از مغز فیلسوفان و سیاستمداران آنها بوده چاره ساز نبوده و همچنان بشر در آرزوی سفر و زندگی در چنین مدینه فاضله ای است؛ زیرا روحیه مطلق گرای انسان، با نظام های اجتماعی موجود که گرفتار محدودیت های فراوانی چون مادیت، غرور، ملیت گرایی و… است سازگار نیست و از سوی دیگر طرح های مدینه فاضله اش که حاکی از آرمانهای بلند انسانی و معنوی اوست، تحقق نمییاد و جز در آسمان خدا، و یا آستان خیال و عالم خواب رد پایی ندارد.
پس از این که به بررسی آرمانشهر از دیدگاه مکتب بشری پرداختیم سری به مکتب الهی می زنیم تا ببینیم این مکتب، مدینه فاضله را چگونه توصیف می کند و آیا تحقق مدینه فاضله از این دیدگاه امکان پذیر است.

معرفی مدینه فاضله در مکتب الهی به ویژه مکتب اسلام
این خط سیر و جستجوگر جامعه ای مبنی بر عدالت وکرامت انسانی، ریشه در متون متواتر اسلامی دارد. یکی از آیات قرآن که صالحان را به استقرار نظام توحیدی و انسانی بشارت می دهد، آیه ۵۵ سوره مبارکه نور است که می فرماید:
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا 
خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‏اند وعده مى‏دهد كه قطعاً آنان را حكمران روى زمين خواهد كرد، همان گونه كه به پيشينيان آن ها خلافت روى زمين را بخشيد؛ و دين و آيينى را كه براى آنان پسنديده‏، پابرجا و ريشه‏دار خواهد ساخت‏؛ و ترسشان را به امنيّت و آرامش مبدّل مى‏كند، آن چنان كه تنها مرا مى پرستند و چيزى را شريك من نخواهند ساخت‏. و كسانى كه پس از آن كافر شوند، آن ها فاسقانند.
این آیه شریفه زمانی نازل شد که با ادامه حالت ناامنی واضطراب، وضع حاضر بر مسلمانان سخت آمد و از پیامبر(ص) می پرسیدند آیا زمانی خواهد رسید که آرامش حکمفرما گردد؟ و آیه فوق در بشارت به آن ها نازل شد.
گرچه نمونه ای از این زندگی ایده آل در اواخر عمر رسول خدا(ص) در مدینه حاصل شد، اما آیه شریفه یک قاعده کلی را بیان می کند و مصداق کامل آن حکومت مهدی(عج) است که طبق عقیدۀ شیعه و سنی سراسر زمین را پر از عدل و داد می کند. و در تفسیر المیزان نیز ذیل آیه مذکور چنین می خوانیم:
این جامعۀ طیب و طاهر، با صفاتی که از فضیلت و قداست دارد هرگز تاکنون در دنیا منعقد نشده و دنیا از روزی که پیامبر (ص) مبعوث به رسالت گشته، تاکنون چنین جامعه ای به خود ندیده. لاجرم اگر مصداقی پیدا کند در روزگار مهدی(عج) خواهد بود. چون اخبار متواتری که از پیامبر(ص) و ائمه(ع) در خصوصیات آن جناب وارد شده، از انعقاد چنین جامعه ای خبر می دهد.
آیاتی از موضوعاتی مانند زوال فتنه در کل جهان، غلبه دین خدا و یکتا پرستی، اتمام نور خدا بر زمین، نابودی باطل، به ارث رسیدن زمین برای صالحان و پرهیزکاران، وغلبه قطعی خط انبیا و مرسلین خبر دهند بنا به روایات معتبر همگی، در زمان حکومت قائم آل محمد(ص) صورت می پذیرد و متجاوز از یک صد آیه است .
اصولا با توجه به این که از نظر ادیان الهی، عاقبت تاریخ، صلح و عدل و استقرار حکومت بر موازین احکام خداست، و مردم همواره به امید زنده هستند و اگر آینده را تاریک ببینند، یاس بر آن ها غالب می شود و تسلیم وضع موجود جامعه خود می شوند، خداوند از این حقیقت غیبی پرده برداشته و مدینه فاضله نهایی را نه فقط در اسلام که در کتب آسمانی قبل از آن هم نوید داده و مردم را به تأسیس آن تشویق نموده است تا با منجی موعود همراه شوند.
در مزامیر داوود که امروزه جزء کتب عهد قدیم است، می خوانیم :
شریران منقطع می شوند، اما متوکلان به خدا وارث زمین خواهند شد، حال اندک است که شریر نیست می شود، صالحان وارث زمین شده، ابدا در آن ساکن خواهند بود.

چه بایدکرد؟
اگر بگوییم انگیزه داشتن مدینه فاضله، گرایش های ذاتی انسان به سوی کمال مطلق و عدالت و صداقت و حرمت می باشد، این سوال پیش می آید که: آیا ممکن است خداوند در فطرت انسان این گرایش را آفریده ولی راهی به سوی آن قرار نداده باشد؟
مسلمانان عقیده دارند که خداوند حکیم همواره پیامبرانی را برای راهنمایی بشر به سوی تأسیس جامعه ای، ایده آل وآرمانی، گسیل داشته است.
پیامبر اسلام (ص) که خاتم این سلسله نورانی است، با طرح جامع خود به سوی بشر شتافت تا دست او را بگیرد و از ظلمتکده ای که در آن زندگی  می کند، به سوی مدینه فاضله ای که خالق انسان برایش ترسیم کرده و قانون آن را در اختیار گذاشته راهنمایی کند. امامان معصوم هم همت خود را به کار بستند تا در استقرار مدینه فاضله اسلامی، راه پیامبر(ص) را ادامه دهند.
هرگاه توده های انسانی به تبعیت و حمایت از رهبران الهی قیام کنند و به جهاد و مقاومت برخیزند و از زلال ولایتشان سیراب شوند، به دروازه آرمانشهر و مدینه، فاضله وارد می گردند. نمونه آن در زمان امام علی (ع)    – هرچند کوتاه مدت – نشان داده شد. تعالیم اسلامی ما توانایی کامل برای استقرار چنین مدینه ای را داراست و منتظریم که با ظهور و حضور دوازدهمین وصی پیامبر خاتم(ص)، آرمانشهر و مدینه فاضله مورد آرزوی بشر تحقق نهایی یابد.
مدینه فاضله در نصوص اسلامی
آیات قرآنی، چنان که اشاره شد، قول قطعی “غلبه حق بر باطل” داده وعاقبت حکومت را از آن صالحان دانسته است. نحوۀ اجرای آن نیز ایمان به خدا و عمل به احکام الهی می باشد که دین اسلام مدعی آوردن کلیات قوانین مورد نیاز بشر برای برپایی چنین جامعه آرمانی است.
در مکتب جامع اسلام، نه فقط جزئیات تشکیل مدینه فاضله و مفاد قانونی واجرایی و قضایی آن ذکر شده، بلکه هدایت کامل مجری توانای این طرح نیز مشخص گردیده است.
مهم تر این که: ضمانت موفقیت او در مرحلۀ عمل هم تأیید شده و از الطاف الهی نیز در این راستا بهره مند خواهد بود. از توانمندی این مکتب الهی در زمینه های تربیت فکری، حقوقی، سیاسی، اقتصادی و اخلاق فردی و اجتماعی در کتاب مدینه فاضله موعود اسلام آمده است.
حال به توضیح جنبه عملی و تحقیقی جامعه آرمانی اسلام می پردازیم، جامعه ای که کلید حل معمای استقرار آن به دست رهبران الهی است.
رهبر و رئیس مدینه فاضله
شاید کمتر موضوعی در دین اسلام به اندازه موضوع امامت و ولایت، و کلیت آن مورد بررسی قرار گرفته و کمتر امامی به اندازه امام مهدی(عج) مورد بحث واقع شده باشد.
پیشوای دوازدهم که مسئول برپایی مدینه فاضله اسلامی است، در انتهای خط امامت قرار دارد؛ شخصیتی که قبل از تولد، روایات متعددی درباره نحوه ولادت، شرایط زمان، غیبت صغری، غیبت کبری، و به طول کشیدن انتظار ظهور و بالاخره استقرار دولتش از زبان پیامبر(ص) و امامان یازده گانه در کتب معتبر شیعه و سنی ثبت شده است، به طوری که کسی را یارای انکارش نیست وحتی دسیسه ها و دشمنی هایی هم که برای مخدوش نمودن هویت حضرتش به عمل آمد، خود باعث تتبع زیادتر و نشر کتب بیش تر در معرفی ایشان گردید.

مشخصات رهبر مدینه فاضله
کسی می تواند حکومت دادگستر جهانی را رهبری کند که خود به کار خویش ایمان داشته باشد، منافع شخصی و گروهی را در سر نپروراند. حس برتری طلبی و استکبار را در خود مهار کرده باشد، دارای طرح آماده برای اجرا باشد، نیاز به آزمایش و خطا نداشته باشد تربیتی خاص و شایسته داشته و زندگی او و نیاکانش خالی ازضعف و نقص بوده تا اعتماد به او خلل نپذیرد. بدیهی است که چنین انسانی در میان جوامع بشری پیدا نمی شود و نمی تواند غیر از یک رهبر معصوم و شخصیتی الهی باشد. تلاش مؤمنان صالح در حد زمینه سازی ظهور و حکومت مهدی(عج) است و پرورش دهند چنین شخصیتی نمی باشد.
حدیث معروفی از رسول خدا (ص) بیان شده، که حاکی از تأسیس چنین حکومتی است :
” اگر از عمر دنیا یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را طول می دهد تا این که مردی از خاندان من ظهور کند و دنیا را همان گونه که از ظلم و ستم پر شده است، از عدل و داد لبریز نماید.”
پیامبر اسلام(ص) با عنایتی که به این مسأله داشت، در فرصت ها و موقعیت های مختلف وقوع و قطعیت ظهور دولت عدل پرور مهدی موعود(عج) را بازگو می کرد ودر هر مجال، از برخی ویژگی های او خبر می داد تا جای تردید باقی نماند، به گونه ای که در حدیث غدیر ۴۰ بار لفظ علی و۴ بار لفظ مهدی را بیان کرده است هویت موعودی که قرار است به آرمانهای والای بشری وآرزوهای انبیای الهی جامۀ عمل بپوشاند، از ده ها سال
قبل از تولدش، از طریق پیامبر خاتم(ص) بیان شده است.
او تمام شاخص های لازم برای تحقق چنین حکومت واحد با پشتوانه الهی را دارد و پیروزی و شکست ناپذیری وی در برابرعوامل باز دارنده، تضمین شده است.
در روایات، سیمای مدینه فاضله ای را که او تأسیس می نماید و فضایلی را که بر جامعۀ بشری حاکم است، می خوانیم؛ همان فضایلی که خواسته دیرینۀ انسان های پاک فطرت و دانشمندان خوش نیت است
طبق روایات، مدینه فاضله ای که قائم(عج) بر پا می کند در آخر الزمان است یعنی پس از این که همه مدعیان صلاح و اصلاح از میان گروه های مختلف بشری صاحبان رأی و طرح و سیاست، میدان عمل پیدا کرده و ضعف خود را در استقرار چنین نظام واحد جهانی عملا دیده باشند.
در حدیث می خوانیم:“دولت او آخرین و بهترین دولت هاست پس از همه حکومت ها می آید، هیچ خاندانی نمی ماند که حکومتی برای آن مقدر شده باشد مگر این که پیش از او به حکمرانی می رسد تا پس از دیدن حکمرانی حضرتش نگوید اگر ما هم به قدرت می رسیدیم به همین روش عمل          می کردیم…“
این است معنای کلام الهی که: ” عاقبت از آن پرهیزکاران است. ” 
سیمای مدینه فاضله در عصر دوازدهمین پیشوا، مهدی موعود(عج)
رسول اکرم(ص) در حدیثی طولانی می فرماید:
« …تاسعهم قائمهم الذی یملا الله ـ عزوجل ـ به الارض نوراً بعد ظلمتها و عدلاً بعد جورها، و علماً بعد جهلها…»
(نهمین امام از فرزندان امام حسین(ع)) قائم است که خداوند به دست او سرزمین تاریک (زندگی( را نورانی و روشن می کند و پر از عدل می سازد، پس از (دوران) ظلم، علم و دانایی را فراگیر می سازد پس از (دوران) جهل و نادانی…
سخن پیامبر اکرم(ص) از هر گونه مبالغه به دور است. پس چنان که سراسر آبادی های زمین و جامعه های انسانی از عدالت و دادگری آکنده می گردد، و کشور و شهر و دهکده ای دور از عدالت باقی نمی ماند، بدین سان همه جامعه ها و انسان ها از تاریکی نادانی به روشنایی و نور دانایی رهنمون می گرداند.
مهم ترین ویژگی های این مدینه فاضله بدین شرح است:
۱) برپایی عدل در سراسر دنیا
مهم ترین رنجی که مردم در حکومت های بشری می بینند، مولود          بی عدالتی های طبقۀ حاکم است، چیزی که پیامران برای رفع آن و مستقر نمودن عدل و داد در سایۀ ایمان مردم به خدا، مبعوث شده اند.
با عدل است که حکومت دوام می یابد، امکانات جامعه بین کلیۀ افراد آن تقسیم می شود، همگان از مواهب خدادادی طبیعت بهره مند می گردند، کینه ها وسوء ظن ها مرتفع می شود و مردم در کمال آرامش به سر                        می برند. مال و ثروت فراوان می شود و حرص و طمع در پرتو ایمان مردم مهار می گردد در روایت است که :
مال را مساوی تقسیم می کند و دل های امت محمد (ص) را با بی نیازی پر می کند و عدالتش همگان را در بر می گیرد،‌ بنابراین، دیگر کسی انگیزه ای برای ظلم به دیگری در خود نمی بیند.
۲) رشد و بالندگی عقول
آحاد بشر، مانند معدن طلا ونقره اند، هرکدام مستعد انجام کار و بروز خلاقیتی هستند. اگر نیروهای بالقوۀ آنان در یک شرایط عادلانه، امکان پرورش پیدا کند، توانمندی ها و قابلیت های مخفی خود را آشکار می نماید. در مدینۀ فاضلۀ اسلامی، که این شرایط و زمینه ها مهیاست، عقول بشری به نهایت رشد و بالندگی خود می رسد.
۳) رشد و توسعه همه جوامع
در صورت استقرار کامل عدالت و به کار گیری کلیۀ استعدادها و پرورش صحیح آن ها، تمام ملت های جهان، شاهد توسعه و رشد خواهند شد و جامعۀ بشری، تحت حکومت و رهبری واحد، از برکات فراوانی بهره مند می گردد.
۴) زایل شدن کینه و حرص و حسد و خودخواهی
  وقتی حاکم، مشفق ودلسوز باشد و هدف، هدایت و سعادت بندگان خدا باشد و کارگزاران، امین مردم و خائف از خدا و دنبال رضای او باشند، کینه ها از دل ها بیرون می رود و با رشد اخلاقی ایده آل که تحت رهبری امام معصوم پیدا کرده اند، رذایلی چون حرص و حسد و خودخواهی زایل می شود. در روایت آمده «کینه ها از دل مردم بیرون رود وشر از جهان رخت بربندد وخیر مستقر گردد».
۵) بهره مندی همه اقشار جامعه از رفاه و آسایش
در روایات آمده است که در دولت قائم (عج)، مردم چنان در رفاه و آسایش به سرمی برند که هرگز نظیر آن دیده نشده.
۶) استقرار امنیت
از نشانه های دیگر آرمانشهر اسلامی، استقرار امنیت، ریشه کن شدن ستمگری، احقاق حقوق همگانوهمچنین رواج دینداری و مسلمانی است، کما این که در متون اسلامی پیش بینی شده است:
چون او قیام کند، به عدالت داوری نماید، ستم نابود می گردد، راه ها امن می شود، زمین برکت های خود را ظاهر می کند و هر حقی به صاحب حق بر می گردد و پیرو هیچ آیینی نمی ماند، مگر آن که به اسلام می گرود و به آن ایمان می آورد.
برقراری امنیت از یک سو و تربیت اخلاقی و ایمانی مردم از سوی دیگر، باعث می شود که کسی جرأت نگاه بد به حریم دیگران نداشته باشد و نیت سرقت در سر نپروراند، بلکه شهوت و طمع و نیازمندی او در پرتو حکومت صالح و تربیت صحیح، مهار می شود.
۷) رشد فضایل اخلاقی
نه فقط مظاهر مادی و تمکن های اقتصادی در مدینۀ فاضلۀ اسلامی فراهم می گردد و رشد عقلی در همۀ زمینه ها آثار خود را به بار می آورد، بلکه رشد اخلاقی هم به منتها درجۀ خویش می رسد و فضایل اخلاقی، جانشین رذیلت های اخلاقی می گردد و مفاد حدیث زیر تحقق می یابد :
روابط نامشروع، مشروبات الکلی ورباخواری از بین می رود، مردم به عبادات روی می آورند، امانت ها را به خوبی رعایت می کنند، انسان های شریر نابود می شوند وصالحان باقی می مانند.
بنا به آیات متعدد قرآنی و بر اساس سنت الهی، جامعه ای که بر مبنای تقوا و پرهیز از گناه سیر کند، درهای رحمت خداوند به رویش باز می گردد و راه تشخیص حق از باطل به افراد آن داده می شود.
تحقق مدینه فاضله در سایه رهبر الهی و پیروان با تقوا
مدینه فاضله ای که رهبر و راهنمایش، امام منصوب از طرف خداست، وبا ارادۀ الهی، پایۀ آن بر تقوا نهاده شده و شهروندان آن، جماعت متقین هستند، بهترین مصداق برای تحقق وعدۀ مذکور می باشد .
کفایت و سرپرستی خداوند نسبت به تقواپیشگان، هم در دنیا و هم در آخرت اعمال می شود، کما این که صاحب ((المیزان)) در ذیل آیات مذکور آورده است که پیامبر (ص) آیۀ «وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا» (هر که تقوا الهی پیشه کند، خداوند راه خروجی از مشکلات را برایش قرار می دهد) را تلاوت نمود و آن قدر تکرار کرد تا خسته شد، آن گاه به ابوذر فرمود: اگر تمامی مردم به این آیه تمسک می جستند، خداوند همه شان را کفایت می کرد.
بنابر این، جهان تحت قیادت قائم(ع) و دارای امت متقی، بنا به سنت ها و وعده های تخلف ناپذیر الهی، مورد نصرت و تأیید خاص حق تعالی قرار می گیرد. این امت و امام، کسانی هستند که در راه خدا و تحقق آرمان های دین او مجاهده می نمایند، لذا راه های سعادت و کمال را به ایشان می نمایانند و امدادهای ویژه را ارزانی شان می کنند، در چنین نظامی نه تنها انسان ها، بلکه حتی حیوانات هم نصیب می برند:
در دولت مهدی(ع)، درندگان سازش می کنند، زمین نباتات خود را خارج می کند، آسمان برکاتش را فرو می ریزد، گنج های نهفته در دل زمین برای او آشکار می شود و شرق تا غرب زمین را مالک می گردد. چه سعادتمند است کسی که زمان او را درک کند و کلامش را بشنود.
اینها جزئی از انبوه احادیث بیانگر آرمانشهر اسلامی است که به دست دوازدهمین پیشوای شیعیان تأسیس خواهد شد . این احادیث را علاوه بر علمای شیعه، جمع کثیری از راویان و محدثان اهل سنت نیز در کتب خود به همین صورت، نقل کرده اند. ریشۀ این بحث، یعنی پیروزی نهایی صالحان و متقین وکوتاه شدن دست ستمکاران و جباران و بالاخره آیندۀ درخشان و سعادتمندانۀ بشر، به آیات قرآنی بر می گردد و اختصاص به شیعه ندارد، سایر فرق اسلامی نیز در این موضوع تألیفاتی دارند.
  انتظار ظهور مهدی موعود(عج) در طول تاریخ اسلام، منشأ مبارزات مردم مسلمان به ویژه شیعیان علیه حکومت های فاسد زمان خود بوده است انتظار سازنده و مؤثری که منتظران واقعی حضرتش را به خودسازی و اصلاح جامعۀ خویش وا می داشته است.
سهیم بودن یک فرد در این مبارزات، مستلزم آن است که او عملا در گروه اهل حق باشد وعمل صالح نماید، تا بتواند در زمرۀ کسانی به شمار آید که منتظر مصلحند. قرآن نیز وعدۀ پیروزی و استخلاف در زمین را، نه به افراد عادی و بی تحرک، بلکه به مؤمنان صالح داده است.
انتظار فرجی که افضل اعمال نام گرفته، در گرو ایفای مسؤولیت و انجام تکلیف است. اصولا هر نهضت و انقلابی در صورتی امکان پیروزی دارد که زمینۀ آن از هر جهت فراهم شده باشد، و افکار عمومی برای پشتیبانی آن مهیا گردد، افراد تربیت شده و جان بر کفی می خواهد که منافع شخصی خود را کنار گذاشته، مقدمات انقلاب و لوازم پیروزی آن را فراهم کنند و رهبر انقلاب را نصرت دهند و از او حرف شنوی داشته باشند.
ظهور قائم (عج) مشروط به آن نیست که شقاوت و رذالت، همه جا را بلا استثنا پر کرده باشد، بلکه ظهور در شرایطی محقق می شود که دو گروه حق و باطل، هر کدام در راه نیل به هدف خود، تمام تلاش خویش را به عمل آورده باشد.
شهید مطهری در روایتی از امام صادق (ع) اشاره می کند که ظهور تحقق نمی پذیرد، مگر این که هر یک از شقی و سعید به نهایت کار خود برسد. ایشان می افزاید:
در روایات اسلامی سخن از گروه زبده ای است که به محض ظهور امام به آن حضرت ملحق می شوند. معلوم می شود در عین اشاعه و رواج ظلم و فساد، زمینه های عالی وجود دارد که چنین گروه زبده ای را پرورش می دهد.