محمد(ص) اشرف مخلوقات

محمد(ص) اشرف مخلوقات
*«بهر حال این چنین مقام و منزلتی عالی نزد خداوند بسی عظیم و شگرف است که در «لیلة الاسراء» از سیر زمینی
« ^{سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى ….»}
آغاز می شود و تا سیری آسمانی اوج می گیرد:
« عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَىٰ ﴿١٤﴾عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَىٰ ﴿١٥﴾إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَىٰ ^»
نزد سدرة المنتهى ،«۱۴» در آنجا كه جنت الماوى است .«۱۵» آن گاه كه سدره را احاطه كرده بود آنچه [از فرشتگان و نور و زيبايى] احاطه كرده بود .«۱۶» ديده [پيامبر آنچه را ديد] به خطا نديد و از مرز ديدن حقيقت هم درنگذشت .«۱۷» به راستى كه بخشى از نشانه‏هاى بسيار بزرگ پروردگارش را ديد .«۱۸

که ای بلند شاهباز سدره نشین
نشیمن تو نه این کنج محنت آبادست
تو را ز کنگره عرش می زنند صفیر
ندانمت که در این دامگه چه افتادست (حافظ)
توجه به نکاتی در عظمت محمد مصطفی(ص): یکی «عبد» در آیه آغازین سوره «اسراء» است «اسراء بعبدِهِ» انصراف به فرد کامل و یا بالاتر بودن مقام «عَبده» از سایر انبیاء ^{و حتی نسبت به «عبدالله» دارد، چرا که دیگران عبد مقیدند و آن حضرت(ص)، بنده مقام اطلاق یعنی منتسب به عالی ترین اسماء حُسنی (هو) است.}
«و سِدرَه» همان جایگاه عالی و سیر انتهایی حرکت اوست که نهایت مراتب کمال و منتهای همه حقایق و قرب است . چرا که در ورای آن، جز ذات خدای متعال، غیری دیگر نیست:

«…سُمِیّت سدرةُ المنتهی لانه ینتهی الیها علمُ الخلایق و اعمالهم لا یعلم احد ما ورائها الا الله و قیل ینتهی الیها مقامات الانبیاء و الملائکه ینتهی الیها من فوقها و یصعد الیها من تحتها و لم یجاورزها احد الا نبینا (ص^)…»
(سدرة المنتهی: مقامی است که تمام حقایق به آن منتهی می گردد. نام این مقام «برزخ کبری» است که به جهت نهایت مراتب کمال و ترقی به این نام متصف شده است)^.
او را از مسجدالحرام تا مسجدالاقصی و از آنجا به آسمان دنیا و از آسمان دنیا تا سدرة المنتهی، از سدرة المنتهی تا به قابَ قوسین او ادنی….»
چنین معراجی سزاوار این مقام و آن سروری بود که شراب قرب سر کشیده که فرمود:
«اَبیتُ عند ربی یُطعِمُنی و یُسقِینی»
یعنی: «شب ^{را نزد پروردگارم گذراندم و او مرا اطعام کرد و شراب (معرفت) نوشانید».}
ملاصدرا نیز در الشواهد الربوبیه، ص ۳۲۳ این روایت را یکی از دلایل تجرّد نفس دانسته و در ذیل آن آورده است:
«…در نزد پروردگار خود می روم و ساعاتی در مهمان سرای قدس و محفل اُنس حضرت الوهیت به سر می برم و او مرا اطعام می کند و به من آب می دهد (مسلم است که مقصود، طعام و شراب ^{جسمانی نیست، بلکه طعام و شراب روحانی و تجلّیات و اشراقات وارده بر نفس مقدس اوست که لذت آن به هیچ وجه قابل مقایسه با لذت و طعام و شراب جسمانی نیست).}
گفت اَبیتُ عندَ رِبی بر ملا
^{جان او از یاد حق در اغتدا}
پس اگر به گوشه چشمی از همه مقامات مُلک و مَلکوت می گذرد و پرواز کنان به سوی
آشیان اصلی می شتابد. و این عشق در کسوت جذبه روی نموده و او را تا مقام «اَو ادنی» رهنمون است:…این دیداری است در پَسِ انتهای حُجُبُ که برترین فرشتگان خدای رحیم: «روح الامین»، یارای همگامی و همراهی با او را نیست چه این که:
«فلما بلغ سدرةَ المنتهی، فانتهی الی الحُجُبِ فقال جبرائیل تقدَّم یا رسولَ الله لیس لی آن اَجوزَ هذا المکان و لو دَنُوتُ انملةً لَاَحترقتُ»
(یعنی هنگامی که در شب معراج، پیامبر(ص) به سدره المنتهی و به پایان حجابها رسیدند جبرائیل گفت: ای رسول خدا، ب^{عد از این خودت به جلو قدم بردار، زیرا من بیشتر از این نمی توانم جلو بروم و اگر به اندازه سر انگشتی جلو بروم خواهم سوخت»}
و به جائی رسید که جبرائیل به او خطاب می کند:
«…لو دنوت انملة لاحترقتُ »
از آنجا جز برهبری عشق نتواند بود این جاست که عشق از کسوت عین و شین و قاف بیرون آید و در کسوت جذبه روی بنماید بیک جذبه سالک را از قاب قوسین به سر حدّ وجود بگذراند و در مقام «او ادنی» بر بساط قرب نشاند که :
«جذبه من جذبات الحق توازی عمل الثقلی^{ن»
و با پذیرفتن منزلت انسان کامل ضرورتاً برتر از فرشتگان و حتی جبرائیل قلمداد می شود*»}
احمد ار بگشاید آن پَر جلیل
تا ابد بی هوش ماند جبرائیل
چون گذشت احمد ز سدره و مِرصَدَش
وز مقام جبرائیل و از حَدَش
گفت او را هین بپرّ اندر پیَم
گفت رو رو من حریف تو نیّم
باز گفت او را بیا ای پرده سوز
من به اوج خود نرفتستم هنوز
گفت بیرون زین حدّ ای فرِّ من
گر زنم پَرّی بسوزد پَرّ من