اولین ظهور، احدیت است

اولین ظهور، احدیت است
درِ نخستین ظهور «احدیت» پدیدار شد و حق تعالی سِمَت «خلافت» و جانشینی اش را بدان داد. و تنزّل سلسله هستی آغازین گرفت «احدیت» به نیابت از ذات الهی، مراتب و عوالم پائین تر را با تجلی و ظهورش پدید آورد.
به تعبیر دیگر : «ذات» در لباس احدیت، مراتب بعدی را پدید آورد. البته «احدیت» همان انسان کامل است و حق تعالی دو خلیفه ندارد.
خلیفة الله تا مرتبه احدیت را شهود کرده است، احدیت با جان و حقیقیت او متحد است.
«احدیت ، باطن انسان کامل است» پس تجلی احدیت یعنی تجلی انسان کامل .
۲ـ «احدیت» در اولین تجلی خود «اسم اعظم» و سایر اسماء را آشکار ساخت. این جاست که می گوئیم: حقیقت ولی الله اسماء الهی را به شهود نشسته، در تمام اسماء حضور دارد، بلکه
«حقیقت اسماء و انسان کامل یکی است».

۳ـ اسماء نیز ظهور را آغاز کردند و مراتب پائین تر را پدید آوردند. در اولین تجلی آن ها «عالم مجردات» ظهور یافت ^{که در قوس صعود قیامت خوانده می شود.}
۴ـ و پس از مجردات «عالم مثال» پدیدار گشت.
۵ـ قافله وجود با قافله سالاری خلیفه در آخرین حرکت نزولی خویش در منزل طبیعت و دنیای خاکی فرود آمد؛ منزلگاهی سرد و تاریک. کاروان «ظهور و تجلی» در غربت خیمه زد این توقف همیشگی نیست و چند صباحی بیشتر نمی ماند و کاروان، بار دیگر به موطن اصلی خویش باز خواهد گشت؛ اما این بار تنها برنمی گردد، آمده تا همسفران و یارانی را همراه خویش ببرد.
می خواهد از دل تیره خاک «حیات» و «جان» بسازد و با خود «عاشق» و «هوا خواه» کوی یار ببرد.
در تمام این مراحل و منازل، خلیفه حق حضور دارد و نقش اول را ایفا می کند، بلکه به اذن حق سرپرستی کاروان مظاهر را به عهده دارد، زیرا پس از آن که ذات تجلی کرد و «احدیت» را عیان ساخت، انسان کامل پا به عرصه گذاشت و دست به ظهور زد و عوالم را یکی پس از دیگری هویدا ساخت، خلیفة الله خود نیز فرود آمد و همه مظاهر و موجودات را با خود پائین کشید .
مسیر نزول و فرود «کانال وجودی ولی الله» است و همه از راه باطن و حقیقت او سیر می کنند تا به آخرین منزل برسند.
بدیهی است که مبدأ و نقطه آغاز هستی «ذات» حق تعالی است و این ذات است که از پشت پرده، خلیفه و غیر خلیفه را هستی می بخشد و سیر می دهد و خلیفه خود از تجلیات و مظاهر حق است، پس تجلیات و افعال خلیفة الله در حقیقت تجلیات و افعال الهی اند. مفهوم خلافت چیزی جز این نیست و صد البته تنها وجود اصیل و مستقل، بلکه تنها وجود، حق تعالی است و دیگران عین فقر و نیازند، چرا که «ظهور»ند و ظهور چیزی نیست چون جلوه وجود.
محی الدین «ابن عربی» در تبین منزلت «خلیفة الله» می گوید:
«فاستخلفه فی حفظ العالم فلا یزال العالم محفوظاً مادام فیه هذا الانسان الکامل»
(انسان کامل در حفظ و بقای عالم جانشین و نایب حق است پس تا زمانی که وی باشد، عالم باقی خواهد بود).
و علامه قیصری در شرح این بیان آورده است:
«اذالحق انما یتجلی لمرآة قلب ^{هذاالکامل فتعکس الانوار من قلبه الی العالم فیکون باقیاً بوصول ذالک الفیض الیها»}
(حق تعالی در آئینه قلب انسان کامل تجلی کرده و انوار اسماء و صفات و کمالات از قلب وی بر عالم باز تابیده است و تا آن گاه که وی در عالم باشد، فیض و رحمت الهی را به عالم می رساند و عالم پا برجا خواهد ماند).
آری، عوامل حاصل تجلی حق در خلیفه و تجلی خلیفه در آن است. سرتاسر آفرینش مظاهر انسان کامل اند و بر هر چه انگشت گذاشته شود کمالی از کمالات وی، و مظهری از مظاهر اوست.
وهمچنان که در نظام «علّی و معلولی» معلول برای پیدایش و بقا، محتاج علت است و هر لحظه علت از بین برود، معلول هم نابود خواهد شد.
در تجلی و ظهور نیز مجموعه آفرینش لحظه به لحظه به توجه و تجلیات پی در پی انسان کامل نیازمند است.

ثمرات تجلی
با توضیحاتی که گذشت «خلیفة الله» نخستین مخلوق است از این رو یکی دیگر از اسماء وی «صادر اول» است، یعنی اولین آفریده ای که از پروردگار صادر و خلق شده است.
در احادیث سنی و شیعی آمده است که پیامبر(ص) فرموده اند:
«اول ما خلق الله نوری»
(نخستین چیزی که خدا آفرید نور من بود).