بیداری و بصیرت

بیداری و بصیرت
اولين مرحله تزكيه نفس بعد از يقظه و بیداری، کسب معرفت است؛ به این معنا كه انسان از خواب غفلت بيدار گردد و بداند که در خلقت عالم، هدفی است و انسان جزئی از این عالم است و  خداوند او را بیهوده نیافریده است. پس در جستجوی حقیقت برآید و بداند که دنیا دار فنا و آخرت دار بقاست. و خداوندی که خالق جهان و انسان است می فرماید:
وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ 
و اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازى نيست و بى‏ترديد سراى آخرت، همان زندگى [واقعى و ابدى] است، اگر اينان معرفت داشتند [دنيا را به قيمت از دست دادن آخرت برنمى‏گزيدند.]
و نیز بداند دنیا مزرعه آخرت است که باید از عمر گرانمایه خود بهره ای برد برای روزی که نه مال به درد کسی می‌خورد و نه فرزند و جاه و مقام، و اگر انسان در آيات الهی تدبر كند و دل انسان متوجه خدا باشد جمال و جلال خداوند را در همه كون و مكان خواهد ديد. و آياتی كه از واژه های «لعلكم تعقلون» و«لعلكم تتفكرون» استفاده شده برای اين است كه باعث يقظه و بیداری انسان گردد و به معرفت اسماء و صفات الهی نائل شود و از فرصت جوانی و عمر خود برای رسیدن به سعادت و بهشت برین و نعمت‌های الهی بهره مند گردد. پس ای عزیز:
کوش تا عمر گرانمایه به غفلت نبری           گوهر عمر عزیز است و بهایی دارد
آن که با خاطره دوست شب آورد به سر     در دو گیتی سفر باغ جنانی دارد
تو هم این فرصت امروز به فردا مفکن   آخر این عمر گرانمایه زمانی دارد
گر که غافل ز خدا بسته به دنیا باشی     لاجرم غفلت تو آه و فغانی دارد
اهل سودا اگری معامله با دوست نما        این تجارت نه زیان، سود کلانی دارد