منزل چهارم، عالم قیامت

منزل چهارم، عالم قیامت
انسان از عالم برزخ می میرد و به عالم قیامت پای می گذارد و آن منزل چهارم است. درباره این واقعه عظیم قرآن کریم چنین خبر می دهد:
فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ ﴿١٠١﴾فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿١٠٢﴾ وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خَالِدُونَ 
چون در صور دميده شود، در آن روز نه ميانشان خويشاوندى و نسبى وجود خواهد داشت و نه از اوضاع و احوال يكديگر مى‏پرسند،«۱۰۱» پس كسانى كه اعمال وزن شده آنان سنگين [و باارزش] است، هم آنانند كه پيروزند.«۱۰۲» و كسانى كه اعمال وزن شده آنان سبك [و بى‏ارزش] است، همانانند كه سرمايه وجودشان را از دست داده و در دوزخ جاودانه‏اند.
و نیز قرآن می فرماید:
وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الأَرْضِ إِلا مَنْ شَاءَ اللَّهُ
و در صور دميده مى‏شود، پس هر كه در آسمان‏ها و زمين است مى‏ميرد، مگر كسى را كه خدا بخواهد، آن گاه بار ديگر در صور دميده مى‏شود، ناگاه همه آنان بر پاى ايستاده [مات و مبهوت به هر سو] نظر مى‏كنند [كه سرانجام كارشان چه خواهد شد!]
بعد از این‌که دنیا به پایان می رسد به اذن خداوند اسرافیل در صور می دمد و تمام آن‌هایی که زنده هستند، و نیز تمام کائنات می میرند و عمر دنیا پایان می پذیرد. و بعد اسرافیل دوباره در صور می دمد و تمام آن‌هایی‌که مرده اند زنده می گردند، قبرها شکافته می شود و همه از قبرها خارج می شوند و برای محشر آماده می گردند، قرآن می فرماید:
وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ َقالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن ^{مَّرْقَدِنَا}
و درصور دميده مى‏شود، ناگاه همه آنان از قبرها به سوى پروردگارشان مى‏شتابند.«۵۱» مى‏گويند: اى واى بر ما، چه كسى ما را از خوابگاهمان برانگيخت؟
آری! آن‌گاه متوجه می شوند که وعدۀ خداوند حق است.
ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّهُ يُحْيِي الْمَوْتَى وَأَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لّا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِي الْقُبُورِ»
[همه] اين [امور] براى اين است كه [بدانيد] خدا همان حق است، و مسلماً او مردگان را زنده مى‏كند، و او بر هر كارى تواناست.«۶» و قطعاً قيامت آمدنى است، هيچ شكى در آن نيست، و يقيناً خدا كسانى را كه در گورهايند، برمى‏انگيزد.
ای عزیز! بدان که این وعدۀ حق است شک نکن، و نگو که نمی دانم قیامت و حساب و کتابی هست یا نیست، این‌قدر خود را فریب نده. که خداوند می فرماید:
وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِي الْقُبُورِ
و يقيناً خدا كسانى را كه در گورهايند، برمى‏انگيزد.
آری! خداوند همۀ آن‌هایی را که در قبرها هستند مبعوث می کند تا برای حساب قیامت آماده گردند.
و نیز قرآن می فرماید:
^{وَهُوَ الَّذِي أَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ}
و اوست كه به شما حيات داد، سپس شما را مى‏ميراند، آن گاه شما را زنده مى‏كند.
خداوند شما را می میراند وبعد از مردن مجددا زنده خواهید شد، و شما را انذار می دهند که ای مردم پرهیزکار باشید و آن روز عظیم را فراموش نکنید. که قرآن از احوال آن روز کریم چنین خبر می دهد:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لّا يَجْزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَلا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ
اى مردم ! از پروردگارتان پروا كنيد، و بترسيد از روزى كه هيچ پدرى چيزى [از عذاب دوزخ را] از فرزندش دفع نمى‏كند، و نه هيچ فرزندى برطرف كننده چيزى از [عذاب] پدر خويش است.
آری ای عزیزان! وعدۀ خداوند حق است و بترسید از آن روزی که نه مادر و پدر به درد فرزند می خورد و نه فرزند به درد پدر و مادر. ای انسان! قرآن به تو خطاب می کند که بى‏ترديد وعده خدا حق است، پس زندگى دنيا شما را نفريبد، و مبادا شيطان شما را به [كرم و رحمت] خدا مغرور كند.
^{فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ}
و شما را این دو روزه دنیا فریب ندهد که خداوند درباره آن‌هایی که با غفلت در دنیا زندگی می کنند به پیامبر خود می فرماید:
^{فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ}
پس آنان را واگذار تا [در گفتار باطل] فرو روند و مشغول بازى باشند، تا روزشان را كه به آنان وعده داده‏اند ديدار كنند.
خداوند خطاب به پیامبر(ص) می فرماید تو آن‌ها را رها کن، قرآن و احکام الهی و پیامبران و راهنمایان برای آن‌ها فرستاده شده، فطرت آن‌ها نیز ایشان را به حق راهنمایی می کند، این‌ها در دنیا در حال بازی و سرگرمی هستند تا روزی که خدا را ملاقات می کنند تا به آن روزی که به آن‌ها وعده دادیم برسند.
حال هر چند که این انسانِ مغرور و جاهل، قیامت را انکار کند و بگوید بهشت و جهنمی وجود ندارد و حسابی در کار نیست، اما به هر حال وعدۀ خداوند حق است. همانا خداوند دنیا را این‌چنین معرفی می کند:
^{لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ}
فقط بازى و سرگرمى و آرايش و فخرفروشان به يكديگر، و افزون خواهى در اموال و اولاد است.
انسان تا کودک است مشغول بازی‌ است؛ کمی که بزرگ‌تر می شود مشغول لهو و لعب دنیا، و مدتی از عمر خود را نیز در حال تفاخر در بین دیگران است. اما کسانی هم تا آخر عمر در همان حال لهو و لعب باقی می مانند، پیر می شوند اما درون آن‌ها کودک باقی می ماند. سال ها از عمرشان گذشته اما هنوز در سنین بلوغ و مراهقه به سر می برند، که یک دفعه چشم باز می کنند و می بیند عمر گذشت ولی هیچ‌کاری برای آخرتشان انجام نداده‌اند!
گاهی اوقات انسان به کارهای خود در وقت جوانی می خندد. بعضی اوقات هم با یاد ایام جوانی گریه اش می گیرد که چرا این‌طور در غفلت و ندانم کاری گذشت!
تا ۲۰ سالگی دوران بچگی و غرور جوانی و مراهقه است، از ۲۰ تا ۴۰ سالگی مرز احساسات است و عواطف انسان بر عقل او غلبه پیدا می کند، این مرز بسیار خطرناک است اما وقتی به ۴۰ سالگی رسید عقل او بر عواطف غلبه می یابد؛ دیگر مثل اول همه چیز را با احساسات جوانی نمی سنجد بلکه عاقلانه‌تر تصمیم می گیرد.
خداوند، طیبات را برای انسان قرار داده، و همه نیازهای جوانان از راه حلال جایز است و می فرماید:
يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ
اى فرزندان آدم ! [هنگام هر نماز و] در هر مسجدى، آرايش و زينتِ [مادى و معنوى خود را متناسب با آن عمل و مكان] همراه خود برگيريد، و بخوريد و بياشاميد و اسراف نكنيد؛ زيرا خدا اسراف كنندگان را دوست ندارد
و نیز خداوند طیبات را برای همه مردم قرار داده تا مرتکب حرام نگردند.
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ
بگو: زينت‏هاى خدا و روزى‏هاى پاكيزه‏اى را كه براى بندگانش پديد آورد، چه كسى حرام كرده؟ ! و در ادامه به پیامبرش می‌فرماید:
^{قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ}
بگو: اين [زينت‌ها و روزى‏هاى پاكيزه] در زندگى دنيا براى كسانى است كه ايمان آورده‏اند [البته اگر چه غير مؤمنان هم با آنان در بهره‏ورى شريكند، ولى] در قيامت فقط ويژه مؤمنان است.
به همین سبب است که خداوند خطاب به انسان می فرماید: از این نعمت‌هایی که برای تو قرار داده ام استفاده کن، و از آن‌چه تو را  نهی کرده ام دوری کن
و بعد می فرماید:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ
اى مردم! از پروردگارتان پروا كنيد، بى‏ترديد زلزله قيامت، واقعه‏اى بزرگ است.
و در ادامه می فرماید:
يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُم بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ
روزى كه آن را ببينيد[مشاهده خواهيد كرد كه] هر مادر شيردهنده‏اى از كودكى كه شيرش مى‏دهد، بى‏خبر مى‏شود، و هر ماده باردارى بار خود را سقط مى‏كند، و مردم را مست مى‏بينى در حالى كه مست نيستند، بلكه عذاب خدا بسيار سخت است.