ادامه داستان

ادامه داستان
وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ
همانا همسر عزیز مصر به یوسف میل نمود و یوسف میل به او کرده بود اگر یوسف برهان پروردگارش را ندیده بود
همسر عزیز مصر تصمیم به کامجویی از یوسف داشت و نهایت کوشش خود را در این راه به کار برد، یوسف هم به مقتضای طبع بشری و این که جوانی نوخاسته بود و هنوز همسری نداشت و در برابر هیجان انگیزترین صحنه های جنسی قرار گرفته بود، چنین تصمیمی را می گرفت هرگاه برهان پروردگار یعنی روح ایمان و تقوی و تربیت نفس و بالاخره مقام «عصمت» در این وسط حائل نمی شد.
بنابراین تفاوت میان «هَمَ» و «قصد» همسر عزیز و یوسف این بود که از یوسف، مشروط بود به شرطی که حاصل نشد(یعنی عدم وجود برهان رب) ولی از همسر عزیز مطلق بود و چون دارای چنین مقام تقوا و پرهیزکاری نبود، چنین تصمیمی را گرفت و تا آخرین مرحله پای آن ایستاد تا پیشانی‌اش به سنگ خورد.
بنابراین تصمیم یوسف مشروط به شرطی که حاصل نشد، نه تنها با مقام عصمت و تقوای وی منافات ندارد بلکه توضیح و بیان این مقام والا است.
طبق این تفسیر، هیچ حرکتی که نشانه تصمیم بر گناه باشد، از یوسف سر نزده است، بلکه در دل تصمیم هم نگرفته است.
در معنی این جمله در میان مفسران گفتگو بسیار است که تفسیر نمونه سه تفسیر را بیان کرده و در این جا به یکی از آن ها اشاره می شود.
بدون شک، یوسف جوانی بود با تمام احساسات جوانی، هر چند غرائز نیرومند او تحت فرمان عقل و ایمان او بود، ولی طبیعی است که هرگاه چنین انسانی در برابر صحنه های فوق العاده قرار گیرد، طوفان در درون او برپا می شود، و غریزه و عقل به مبارزه با یکدیگر بر می خیزند، هر قدر امواج تحریک کننده نیرومندتر باشد، کفه غرائز، قوت می گیرد، تا آن جا که ممکن است در یک لحظه زودگذر به آخرین مرحله قدرت برسد، آن چنان که اگر از این مرحله، گامی فراتر رود، که لغزشگاه هولناکی است، ناگهان نیروی ایمان و عقل به هیجان در می آید و به اصطلاح بسیج می شود و کودتا می کند، و قدرت غریزه را که تا لب پرتگاه کشانیده بود به عقب می راند.
قرآن مجید این لحظه زودگذر حساس و بحرانی را، در آیه فوق، ترسیم کرده است، بنابراین منظور از جمله «هم بها لولا ان رأی برهان ربه» این است که در کشمکش «غریزه و عقل»، یوسف تا لب پرتگاه کشیده شد، اما ناگهان بسیج فوق العاده نیروی «ایمان و عقل»، طوفان غریزه را در هم شکست.
تا کسی گمان نکند اگر یوسف توانست خود را از این پرتگاه برهاند، کار ساده ای انجام داده چرا که عوامل گناه و هیجان در وجود او ضعیف بود. نه هرگز، او نیز برای حفظ پاکی خویش در این لحظه حساس دست به شدیدترین مبارزه و جهاد با نفس زد.