زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي
تاریخ شهادت امام محمد باقر (علیه السلام) به قمری
تاریخ شهادت امام محمد باقر (علیه‌السلام) به قمری روز ۷ ذی‌الحجه سال ۱۱۴ هجری قمری ثبت شده است. این روز برای شیعیان به عنوان روزی غم‌انگیز و مهم شناخته می‌شود. اهمیت این روز به دلیل شهادت امامی است که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین علمای اسلامی شناخته شده و نقش بسزایی در تبیین و تفسیر آموزه‌های دینی داشتند.
دوران امامت
امام محمد باقر (علیه‌السلام) پس از شهادت پدر بزرگوارشان، حضرت امام زین‌العابدین (علیه السلام)، به امامت رسیدند. دوران امامت ایشان از سال ۹۵ هجری قمری آغاز شد و تا سال ۱۱۴ هجری قمری به طول انجامید. در این مدت، امام محمد باقر (علیه‌السلام) با خلفای عباسی مواجه بودند و تلاش کردند تا معارف اسلام را ترویج و گسترش دهند. ایشان در طول امامت خود، به تبیین اصول دین، تفسیر قرآن، و تربیت شاگردان برجسته پرداختند. این امام همام در این مدت تلاش کردند تا آموزه‌های جد بزرگوارشان، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، و پدرش امام سجاد (علیه السلام) را زنده نگه دارند و به دیگران انتقال دهد؛ و با علم و دانش بی‌نظیر خود، بسیاری از مسائل دینی، فقهی و اخلاقی را تبیین نمودند.
امام محمد باقر (علیه السلام) چگونه به شهادت رسید
امام محمد باقر (علیه السلام) توسط هشام بن عبدالملک، خلیفه اموی، به شهادت رسیدند. او از تاثیر و محبوبیت امام در میان مردم هراس داشت و تصمیم گرفت تا با استفاده از زهر، امام را به شهادت برساند. به این ترتیب، امام محمد باقر (علیه السلام) در سال ۱۱۴ هجری قمری در مدینه منوره مسموم شدند و به شهادت رسیدند.
محل شهادت امام محمد باقر (علیه السلام)
حضرت امام باقر (علیه السلام) در مدینه منوره به شهادت رسیدند و در قبرستان بقیع، در کنار قبر مطهر پدر بزرگوارشان حضرت امام سجاد (علیه السلام) و عموی گرامی‌شان امام حسن مجتبی (علیه السلام)، به خاک سپرده شدند. قبرستان بقیع یکی از مقدس‌ترین مکان‌ها برای مسلمانان است و هر ساله زائران زیادی از سراسر جهان به این مکان می‌آیند تا به زیارت ائمه اطهار (علیهم‌السلام) بپردازند.
اعمال شب شهادت امام محمد باقر(علیه السلام)
در شب شهادت امام محمد باقر (علیه السلام)، مسلمانان به انجام اعمالی نظیر خواندن نمازهای مستحبی، دعا و خواندن نماز حاجت امام باقر علیه‌السلام می‌پردازند. از جمله اعمال مهم در این شب، خواندن زیارت امام محمد باقر (علیه السلام) و دعا برای طلب مغفرت و بخشش از خداوند است.
فضائل امام محمد باقر علیه السلام
امام محمد باقر (علیه‌السلام) دارای فضائل بسیاری بودند که ایشان را از مردم آن دوران متمایز می‌کرد. ایشان به عنوان باقر العلوم، یعنی شکافنده علوم، شناخته می‌شوند و در علم و دانش بی‌نظیر بودند. این امام همام معارف و علوم اهل بیت (علیهم السلام) را به شکلی گسترده و دقیق بیان نمودند. همچنین، امام محمد باقر (علیه السلام) به صبر، تقوا، و اخلاق نیکو مشهور بوده و همواره در مقابل مشکلات و سختی‌های دوران امامت خود ایستادگی کردند.
آداب و رسوم شهادت امام محمد باقر (علیه السلام)
همه ساله در روز شهادت امام محمد باقر (علیه السلام)، مسلمانان در نقاط مختلف جهان به مراسمات عزاداری و سوگواری می‌پردازند. این مراسم‌ها شامل برگزاری مجالس روضه‌خوانی، نوحه‌خوانی، و سخنرانی درباره فضائل این امام همام است. همچنین، برخی افراد در این روز روزه می‌گیرند و از انجام کارهای غیر ضروری پرهیز می‌کنند تا احترام و ارادت خود را به امام نشان دهند.
منابع و کتب مرتبط
برای شناخت بیشتر امام محمد باقر (علیه‌السلام) و دوران امامت ایشان، می‌توان به منابع و کتب مختلفی مراجعه کرد. برخی از این منابع عبارتند از:
بحارالانوار، تألیف علامه مجلسی
سیره چهارده معصوم، تألیف سید محسن امین
الارشاد، تألیف شیخ مفید
اعلام الوری باعلام الهدی، تألیف شیخ طبرسی.