تأثیر اختلاف شب و روز در حفظ حیات

تأثیر اختلاف شب و روز در حفظ حیات
اختلاف شب و روز اثر عمیقی در حفظ حیات و پرورش انواع گیاهان دارد زیرا هر قدر که از منطقه استواء به سوی قطب پیش رویم ، تأثیر تابش آفتاب کمتر می شود با این حال اگر مقدار شب و روز پیوسته یکسان باشد. مقدار حرارت لازم برای پرورش گیاهان در فصل بهار و زمستان به آنها نمی رسد ولی با طولانی شدن روزها این مطلب جبران شده حرارت لازم تأمین می گردد.
قابل توجه اینکه این تغییر بطور تدریجی (که برای نمو تدریجی گیاهان لازم است) صورت می گیرد. لذا هیچگونه عکس العمل نامطلوبی بلکه در زندگی انسان و حیوان، ‌و نبات ایجاد نمی کند از یک مرحله وارد مرحله تدریجاْ‌ می شوند لذا می فرماید:
« أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ »
نمی بینید که خداوند شب را در روز و روز را در شب وارد می کند.
« وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی إِلَی أَجَلٍ مُّسَمًّی ^»
و از نفوذ قدرت و حکمت او است که ماه و خورشید و تمام کواکب و سیارات را مسخّر گردانیده که هر یک حرکت می کنند. و در مدار و قرار گاه خود جریان دارند ، تا آن مدتی که در علم ازلی حق تعالی برای بقاء و عمل آنها مقرر گردیده. .در مورد تسخیر (شمس) و (قمر) وسایر کرات آسمانی برای انسانها –چنانچه بیان شد منظور تسخیر در راه خدمت انسان است، و به تعبیر دیگر لام در (سخر لکم) لام نفع است نه لام اختصاص.
و این تعبیر در قرآن مجید در مورد خورشید، ماه، شب و روز، نهرها، دریاها، کشتیها، آمده است. همه اینها بیانگر عظمت شخصیت انسان و گستردگی نعمتهای خداوند در مورد او است . که تمام موجودات زمین و آسمان به فرمان خدا سرگشته و فرمانبردار او هستند و با این حال شرط انصاف نیست که فرمان نبرد.
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی بدست آری و به غفلت نخوری
جمله (کل یجری لاجل مسمی) اشاره به اینست که: این نظام حساب شده و دقیق تا ابد ادامه نمی یابد، و پایان و سرانجامی دارد که همراه با پایان گرفتن دنیا است همان چیزی که در سوره کورت (تکویر) یاد شده
« إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ * وَإِذَا النُّجُومُ انکَدَرَتْ »
هنگامی که خورشید بی فروغ گردد و ستارگان به تیرگی گرایید.