باید انسان معتقد شود…
بنابراین، معرفت سوره حمد در این است که انسان معتقد شود خدایی وجود دارد که خالق انسانها، تمام موجودات، عوالم و کائنات است و آنها را روزی و پرورش میدهد. همچنین، انسان معتقد شود که قیامتی وجود دارد و این خداوند با تمام این اسماء، مالک روز قیامت نیز میباشد و تو باید در چنین روزی در محضر خداوند حاضر شوی و در قبال تمام نعمتهایی که خداوند به تو عنایت کرده مورد بازخواست قرارخواهی گرفت.
چنانکه از روایات شریفه برمیآید، از جمله چیزهایی که انسان در روز قیامت مورد بازخواست قرار میگیرد، «عمر» او است. پس، اعتراف به مالک یوم الدین بودن خداوند، در حقیقت اقرار به این مسأله است که من در روز قیامت احضار شده و مورد بازخواست قرارخواهم گرفت و البته این عقیده است که به تزکیه و تهذیب میانجامد.
عمر انسان سرمایهای است که در اختیارش قرار گرفته و او باید از این سرمایه برای رسیدن به کمال استفاده کند. البته اینچنین نیست که انسان بتواند به دلخواه خود در مورد این سرمایه رفتار کند و مورد بازخواست قرار نگیرد؛ بلکه انسان در قبال تمام سرمایههایی که در اختیار دارد، مسؤول است و روزی باید پاسخگو باشد.
«لازمه اعتقاد به “رب” و “مدبّر بودن” خداوند، اعتقاد به قیامت است.»