مقصود از احسان در این آیه چیست؟

مقصود از احسان در این آیه چیست؟

*گر چه در روایات اسلامی یا تفسیر مفسران ، احسان در این آیه تنها به معنی «توحید» یا به معنی «توحید و معرفت» یا به معنی «اسلام» تفسیر شده ولی پیداست که اینها هر کدام مصداق روشنی از این مفهوم گسترده است که هر گونه نیکی را در «عقیده» «گفتار» و «عمل» شامل می شود.

*در حدیثی از امام صادق (ع) می خوانیم که فرمود: آیه فی کتاب الله سجله، قلت و ماهی؟ قال قوله الله عزوجل: « هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ » جرت فی الکافر و المؤمن،‌ و البر و الفاجر، و من صنع الیه معروف فعلیه ان یکافئ به و لیس المکافاه ان تضع کما صنع تربی، فان صنعت کما صنع کان له الفضل بالابتداء!:

فرمود: آیه ای در قرآن است که عمومیت و شمول کامل دارد. راوی می گوید:

عرض کردم کدام آیه است؟ فرمود: این سخن خداوند متعال که می فرماید: هل جزاء الاحسان الا الاحسان: که درباره کافر، و مؤمن، نیکوکار، بدکار، جاری می شود (که پاسخ نیکی را باید به نیکی داد) و هر کس به او نیکی شود باید جبران کند، و راه جبران این نیست که به اندازه او نیکی کند، بلکه باید بیش از آن باشد، زیرا اگر همانند آن باشد نیکی او برتر است، چرا که او آغاز گر بوده!

بنابراین : پاداش الهی در قیامت نیز پیش از عمل انسان در دنیا خواهد بود، طبق همان استدلالی که امام در حدیث فوق فرموده است. (نمونه).