جمعبندی مطالب
اگرچه انسان موجودی است که مقصد و جایگاه اصلی او آخرت و آن هم تقرّب و لقاء اللّه است، و برای بقا آفریده شده و به تعبیر دیگر موجودی ابدی است، و تاریخ انقضا و نابودی ندارد. ولی تنگه و گذرگاه عبورش به آن جایگاه، همین دنیا است که به ناچار باید از آن عبور کرده و توشه لازم در آنجا را تهیه کرده و به همراه خود ببرد.
نحوه زندگی اخروی هر کسی باید در این دنیا شکل بگیرد و بهشت و جهنم خود را به دست خود ساخته و به همراه ببرد. کسانی که اهل فکر و دل هستند، و کمالات معنوی و وجودی را فراهم نمودهاند از همین دنیا به دست آوردهاند. اما نگاه آنها به دنیا و برداشت آنها از دنیا و چگونگی برخورد آنها با دنیا رنگ و شکل خاص به خود را داشته است.
یکی از علل عمده نگاه منفی حضرت علی علیهالسلام نسبت به دنیا ، ناشی از نگرش کسانی است که در میان مردم مطرح بودند، و به تعبیر خود حضرت مانند شتر گرسنهای که به جان گیاه بهاری میافتد، آنها به جان دنیا و اموال مسلمانان تاخته بودند. از اینرو، حضرت میخواهد این فضای فکری و عطش روحی و دلدادگی حاکم بر جامعه آن روز را بشکند یا کمرنگتر کند.