تفسیر عرفانی و تربیتی سوره حمد
«مالک یوم الدین»
«یوم الدین» در قرآن بمعنای قیامت آمده در سوره انفطار با صراحت به این معنا اشاره شده انجا که می فرماید:
إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ﴿١٣﴾ وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ ﴿١٤﴾ يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ ﴿١٥﴾ وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ ﴿١٦﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿١٧﴾ ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿١٨﴾ يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا ۖ وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ
به يقين «ابرار» و نيكان در نعمت فراوانى قرار دارند«۱۳»
و مسلماً گناهكاران در دوزخاند«۱۴»
[كه [روز پاداش در آن وارد شوند ،«۱۵»
و آنان از دوزخ غايب نمی شوند«۱۶»
و تو چه می دانى روز جزا چيست ؟«۱۷»
باز چه می دانى روز جزا چيست ؟«۱۸»
روزى كه كسى از كسى چيزى از عذاب را دفع نمی كند ، و در آن روز ، حكومت و فرمان راندن ويژه خداست .
🍀راجع به آن روز ، روز قیامت در اول سوره حج می خوانیم :
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ ۚ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ ﴿١﴾
اى مردم ! از پروردگارتان پروا كنيد ، بی ترديد زلزله قيامت ، واقعهاى بزرگ است .
🍀 يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ ، وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا
وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَىٰ وَمَا هُمْ بِسُكَارَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ
روزى كه آن را ببينيد [مشاهده خواهيد كرد كه] هر مادر شير دهندهاى از كودكى كه شيرش می دهد ، بی خبر می شود ، و هر ماده باردارى بار خود را سقط می كند ،
و مردم را مست می بينى در حالى كه مست نيستند ، بلكه عذاب خدا بسيار سخت است .
مالک یوم الدین
خدائی که مالک روز جزاست
🍀در این جا به یک اصل مهم اسلام یعنی قیامت توجه می کند، و بدین ترتیب «محور مبداء و معاد» که «اساس و پایه » هر گونه اصلاح اخلاقی و اجتماعی است در وجود انسان تکمیل می گردد.
🍀جالب اینکه در این جا تعبیر به مالکیت خداوند شده ، که نهایت سیطره و نفوذ او را بر همه چیز و همه کس در آن روز مشخص می کند ،
🍀 روزی که همه انسانها در آن دادگاه بزرگ برای حساب حاضر می شوند ، و در برابر مالک حقیقی خود قرار می گیرند ،
🍀 و تمام گفته ها و کارها و حتی اندیشه های خود را حاضر می بیند ، هیچ چیز به اندازه سر سوزنی نابود نشده و بدست فراموشی نیافتاده است ،
🍀 و اکنون این انسان است که باید بار همه مسئولیتهای اعمال خود را بر دوش کشیده ، و حتی اگر بنیانگزار سنت و برنامه ای باشد باز باید سهم خود را از مسئولیت بپذیرد.