درس هفتم

اثبات وجود از نظر قران

قران بيشتر تأكيد بر وحدانيت خداوند دارد و لذا اثبات وجود نيز ثابت مي شود .

و علاوه از “راه فطرت ” ، و “قانون عليت و از راه عقل” ، در ايات فراواني خدا را با أسماء و صفات معرفي مي كند . و ضمن اينكه قران بسيار به تعقل و تفكر سفارش مي كند، ولي بيشتر از طريق فطرت كه اقرب الطريق است ، و اسهل الطرق كه تفكر در أيات الله تأكيد دارد.

فطری بودن گرایش به مبدآ

برای اثبات وجود نظام مبدإ آفرینش ، براهین متعدد و روشهای گوناگون است که از میان آنها فطری بودن گرایش به مبدأ جهان ، از همه عمومی تر و دلپذیر تر است.

در تبین فطری بودن و گرایش انسان به نظام امکانی جهان ، نظرهایی ارائه شده که بیک مطلب اشاره می کنیمبعضی می گویند: پناه بردن و گرایش انسان به هنگام بیچارگی و درماندگی به خدا ، حاکی از آن است که ریشه ارتباط با مبدأ آفرینش ، در انسان وجود دارد و همین معنای فطری بودن اعتقاد به مبدأ است.

ملا صدرا می گوید: وجود واجب متعالی امری فطری است ؛ چون در برخورد با حوادث سخت و ترسناک ، به حکم فطرت بر خدا توکل می کند و خود به خود به آن موجود سبب ساز متوجه می شود که مشکلهای او را آسان سازد.

بهمین جهت می بینیم که بیشتر عرفا برای اثبات وجود خدا و کارگردانی او در نظام هستی ، “به توجه و تضرعی” استدلال می کنند که انسان در موقع برخورد با حوادث ترسناک از قبیل غرق شدن در آب، یا حریق يا آتش در خود مشاهده می کند.

نظیر این سخن در قرآن آمده است ، می فرماید:

فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ

[مشركان تا در امنيت و آسايشند ، بر آيين شرك تعصّب دارند ،] پس زمانى كه در كشتى سوار مى‏شوند ،
[و در وسط دريا امواج خطرناك آنان را محاصره مى‏كند] خدا را در حالى كه ايمان و عبادت را براى او
[از هرگونه شركى] خالص مى‏كنند میخوانند ، چون به سوى خشكى نجاتشان مى‏دهيم به ناگاه به آيين شرك روى مى‏آورند .

البته سوار کشتی شدن و در دریا بودن از باب تمثیل است نه تعیین . منظور این است که اگر انسان در موقعیتی قرار گیرد که برای نجات از خطر از وسایل عادی کاری ساخته نباشد، به قدرت نا محدود الهی پناه می برد و ان را می خواند.*
و دیگر اینکه : گرایش به کمال مطلق در هر انسانی وجود دارد و این مطلق خواهی انسان را بسوی خدا که کمال مطلق است سوق می دهد. این گرایش دلیل فطری بودن یاد مبدإ است