عالم غیب دارای درجاتی است:
غیب مطلق و غیب نسبی
غیب مطلق :به غیبی گفته میشود که به هیچ عنوان قابل دیدن نیست مثل ذات اقدس الهی که احدی او را نمیبیند نه در دنیا و نه در برزخ و قیامت.اما غیب نسبی برای برخی قابل دیدن و برای برخی غیر قابل دیدن است.
پس غیب آن چیزی است که برای ما قابل مشاهده نباشد که به دو مرتبه تقسیم میشود:
غیب مطلق و غیب نسبی.
غیب مطلق،
آن غیبی است که در تمام مراحل غیب است. مانند ذات اقدس الهی که برای ما غیب است و هیچکس نمیتواند نه در دنیا، نه در برزخ، نه در آخرت و نه در قیامت و نه در خواب و نه در بیداری ذات اقدس خدا را ببیند.
حتی قدسیان هم نمیتوانند خدا را ببینند. البته دیدن با چشم مدنظر است؛
وگرنه هیچ لحظهای نیست که انسان خدا را نبیند و هیچ موجودی نیست که خدا از او دور باشد:
هو معکم أینما کنتم.
معیت خداوند با موجودات درک کردنی است، نه دیدن با چشم ظاهری.درک کردن معیت خداوند نیازمند تزکیه نفس است و انسان باید علاوه بر ایمان به غیب، دارای معرفت خدا نیز باشد تا اینکه بتواند معیت خدا را درک کند.
غیب نسبی
مثلاً : عالم ملکوت نسبت به عالم دنیا، غیب است
به عبارتی دیگر، عالم ملکوت باطن دنیاست. زمانی که انسان به برزخ برود، دیگر عالم ملکوت برایش غیب نیست.
اما عالم ملکوت نیز دارای ظاهر و باطنی است. زمانی که انسان به مرحله بالاتر میرسد، مرحله پایینتر برایش شهود و مرحله بالاتر برایش غیب است.
بنابراین، برخی از مراحل هستند که وصول همه انسانها بدان عالم غیر ممکن است.فرشتگان غیب نیز ممکن است برای انسانها مشهود گردند.مانند ملک الموت که برای شخص محتضر مشهود و برای افراد دیگر که در کنار محتضر هستند غیب است.
اکنون باید پرسید: غیبی که در آیه شریفه بیان شد به کدام غیب اشاره دارد؟ غیب نسبی یا مطلق و یا هر دو؟
پاسخ:دقت کنید که غیب مطلق همیشه غیب است و هیچگاه برای هیچ موجودی مشهود نیست و نخواهد بود.
در این آیه که فرموده:«الذین یؤمنون بالغیب»، سخن از دیدن غیب به میان نیامده است؛ بلکه بیان به این صورت است که
انسان باید به غیب ایمان داشته باشدنه اینکه تصور کند چون غیب مطلق است و هیچگاه برای انسان شهود نمیگردد و در ایمانش شک کند اگر ما به غیب ایمان نداشته باشیم، چگونه برای قیامت و آخرت تلاش خواهیم کرد؟
آیا امکان دارد انسانی به غیب ایمان نداشته باشد؛ اما مانند امام حسین(ع) همه زندگی خود را در راه خدا انفاق