راه سعادت با قرآن در زندگی
تاثير شناخت نفس در تهذيب اخلاق
مرحوم نراقي مي فرمايد:شناختن خود، موجب شوق به تحصيل كمالات و تهذيب اخلاق و باعث سعی در دفع رذايل مي گردد، زیرا آدمی بعد از آن كه حقيقت خود را شـناخت و دانست كه حقيقت او گوهري است از عالم ملكوت كه به اين عالم جسماني آمده،به اين فکر می افتد که چنین جوهری شریف را عبث و بي فایده به این عالم نفرسـتاده و در این صندوقچه بدن قرار نداده اند.
پس درصدد تحصيل فوايد تعلق نفس به بـدن برمـي آيـد و خود را به تدريج به سرمنزل شریفی که باید می رساند.اگر بگويي كه خود راشناخته ام و به حقيقت خود رسيده ام اين از بی خبری است.چنین شناختی را کلید سعادت نیست و این شناسایی تو را به جایی نرساند⁉چرا که سایر حیوانات نیز با تو در اين شناخت شریکند.
زيرا تو از ظـاهر خـود جـسم ظاهری سر و گردن و چشم و پوست و …و از باطن خود نمي داني مگر اينقدر که: چون گرسنه شوي غذا طلبی و چون بر كسي خشمناك شوي درصدد انتقام برآيي و چون شهوت بر تو غلبه کند مقاربت خواهش نمايي و امثال این ها که همه حیوانات با تو در اين هـا شـریکند.
پس هر گاه حقیقت تو همين باشد، از چه راه بر سباع و بهایم مفاخرت می کنی؟و حال این که در این صفات و عوارض بسیاری از حیوانات بر تو ترجيح دارند.
خداوند ميفرمايد:«ولَقَد كَرَّمنَا بنِـي آدم وحملْنَـاهم فِـي الْبـرِّ والْبحـرِ ورزقْنَـاهم مـنَ الطَّيباتِ وفَضَّلْنَاهم علَي كَثِيرٍ ممنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً»؛به يقين فرزندان آدم را كرامت داديـم و آنان را در خشكي و دريا [بر مركب هايي كه در اختيارشان گذاشتيم] سوار كرديم و به آنان از نعمت هاي پاكيزه روزي بخشيديم و آنـان را بـر بـسياري از آفريـده هـاي خـود برتري كامل داديم.
ميفرمايد: «ما تفضيل داديم بني آدم را بر بسياري از موجودات».
پـس بايـد حقيقـت خود را طلب كني كه از كجا آمده اي،به كجا خواهي رفت،تو را براي چه آفريده اند و اين أعضاء و جوارح را به چه سبب به تو داده اند و زمام قدرت و اختيار را بـه چـه جهـت در كف تو نهاده اند🤔.و بداني كه سعادت و هلاكت تو در چيست؟
و بداني کهاين صفات و ملكاتي كه در تو جمع شده اند،بعضي از آن ها صفات بهايـم،برخي صفات درندگان،وبعضي صفات شياطين، پاره اي صفات فرشتگانند.
و بدانی كه:كدام يك از اين صفات، شايسته و سزاوار حقيقت تو و باعث نجـات و سعادت توست تا در استحكام آن بكوشي.و كدام يـك عاريـت انـد و موجـب خـذلان و شقاوت،تا در ازاله آن سعي نمايي.
و بالجمله آن چه در آغاز كار، براي طلب سعادت و رستگاري لازم است آن كه : سعي در شناختن و پي بردن به حقيقت خود نمايي،كه بدون آن به سر منزل مقصود نتوان رسيد.