ولایت تکوینی

آیا همه انسانها خلیفة الله هستند؟

گفته می شود که انسان اشرف مخلوقات است.

و خداوند هم می فرماید: «انی جاعل فی الارض خلیفه» (من در زمین خلیفه و جانشینی قرار دادم) لذا باید دید که آیا هر بشری اشرف مخلوقات است؟ و خلیفه الهی؟.

دنیا و هرآنچه که در آن وجود دارد، و همه مخلوقات علامات و نشانه ها یی هستند از وجود خداوند هستی بخش، یعنی همه موجودات نشانه او هستند، و طنین «وحده لا اله الا هو» در عالم حکمفرماست.

به صحرا بنگرم صحرا تو بینم

به دریا بنگرم دریا تو بینم

بهر جا بنگرم کوه و در و دشت

نشان از قامت رعنا تو بینم

اما چشم بصیرت میخواهد که ببیند. عالم و همه موجودات در آن را عالم کبیر، و به انسان عالم صغیر اطلاق می شود.و این انسان است که به وجود او در عالم، آنرا عالم کبیر نامیده اند.

چنانکه سخنی به امام عارفان نسبت داده اند که راجع به انسان فرموده است:
اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر و انت الکتاب المبین الذی باحرفه یظهر المظهر