انسان از دیدگاه اسلام

انسان از دیدگاه اسلام
انسان ازدیدگاه اسلام، اشرف مخلوقات، هدف خلقت، مسجود ملائکه، و خلیفه و جانشین خدا در زمین است. عظمت خداوند به آفرینش انسان، در آنجا است.که میفرماید:
فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ (در خور تعظیم است خداوند آن بهترین آفریدگار)
لذا با این دیدگاه به انسان، که خالق او می فرماید: « خلقتُ الاشیاء لاجلک و خلقتکَ لاجلی» (همه چیز را برای تو، و تو را برای خودم خلق کردم) ،
که این تعبیر«الاشیاء» تمام موجودات از جمله ماه و خورشید، و هرآنچه در عالم هستی را شامل میشود. و آنجا که به آن انسان کامل میفرماید: اگر تو نبودی «لما خلقت الافلاک» (اگر تو نبودی افلاک را نمی آفریدم)
و بیان امام علی(ع) اینست که انسان جهان اکبر، در برابر جهان اصغر(همه عالم) است. و اما بالاترین مقام انسان خلیفه الهی، و جانشین خدا در زمین است.و او می تواند مظهر اسماء و صفات الهی باشد.
لذا برای شناخت انسان ابتداء باید معرفت به خدا پیدا کرد، تا جانشین خدا در زمین معنای خودش را پیدا کند. انسان “علم اسماء یا معرفت اسماء و صفات الهی را دارد و دلیل سجده ملائکه بر انسان همین بود که آنها این علم را نداشتند.
اسماء الهی، چون {قادر، عالم، عادل، حی، مرید و …} که در قرآن آمده، با آنچه در دعای جوشن کبیر بیش از هزار اسم و صفت برای خداوند ذکر شده است، بیانگر ویژگیها، یا تجلیات ذات الهی است، و چون معرفت به ذات ناممکن است، انسان از تجلیات اسمائی حق به توحید و معرفت حق می رسد.
اگر در این اسماء و صفات، خداوند به صورت مطلق و بی نهایت علم، اراده، قدرت، عدل، مهربانی، بخشش، رحمت و… دارد، انسان باید متناسب با ظرفیت وجودی، و همت و تلاش خود این ویژگیها را کسب کند، و تا آنجا که می تواند نزدیک به حق شود.
«حد کمال انسان این است که به خدا برسد و مظهر صفات حق شود از همین جا معنی جانشینی خدا با تقرب به حق و تقوا، گره می خورد».
لذا دین مبین اسلام طلب علم را یکی از فرایض می داند، تا آنجا که رسول اعظم(ص) می فرماید: «طلب العلم فریضة علی کل مسلم» یعنی کسب علم و معرفت بر هر مسلمانی واجب است، که ضروری ترین علوم، علم توحید و معرفت الله است.

توحید نظری و توحید عملی
در توحید نظری به اثبات وجود، یکتایی حق و معرفت به اسماء و صفات الهی، و کیفیت آن می پردازند.
توحید عملی پیاده کردن و اجرایی و عملی کردن توحید نظری، و نیز به اسماء و صفات و کیفیت آن می پردازند. (اگر خداوند عدل مطلق، علم مطلق، اراده مطلق، خالق مطلق و… است. انسان جانشین خدا و جامعه ای که می سازد جهت گیری و حرکتش به این سمت و سوها باید باشد).