فرق بین نبوت و رسالت و امامت

فرق بین نبوت و رسالت و امامت
اگر سئوال شود فرق بین رسول و نبی چیست؟ گفته می شود: نبی یعنی کسی که از جانب خدا پیغامی داشته باشد.
اما رسول یعنی فرستاده خدا، کسی که خدا او را برای مأموریتی فرستاده باشد، اعم از اینکه آن مأموریت از این نوع باشد که رسول از جانب خدا پیغامی و چیزی از جانب خدا برای مردم آورده باشد. یا مأموریت و رسالت او از نوع دیگر باشد.
فقط در صورت اول است که رسول، نبی و پیامبر هم است. لهذا رسول در قرآن هم در باره پیامبران آمده و هم در باره غیر پیامبران.
مثلاً جبرائیل چون فرستاده ای بود که از طرف خداوند مأموریتی داشت رسول اطلاق شده.
و در باره قرآن می فرماید:
إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿١٩﴾ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿١٩﴾ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ
که این (قرآن) کلام فرستاده بزرگواری است [= جبرئیل امین‌]«۱۹» که صاحب قدرت است و نزد (خداوند) صاحب عرش، مقام والائی دارد!«۲۰» در آسمانها مورد اطاعت (فرشتگان) و امین است!
و ملائکه ای هم که بر قوم لوط برای عذاب فرستاده شد آنها را هم قرآن رسل نامیده است.
و یا ملائکه مأمور قبض روح نیز رسل هستند.
حَتَّ^{ىٰ إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا}
تا زمانی که یکی از شما را مرگ فرا رسد؛ (در این موقع،) فرستادگان ما جان او را می‌گیرند؛
و ملکی که در این دنیا برای عذاب می آید فرستاده و مبعوث از طرف خداست، و پیامبری هم که برای دعوت مردم می آید هم فرستاده خداست. حتی آن باد مهلک را برای قوم عاد، می فرماید: فرستادیم.
^{وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ}
(ارسلنا) فرستادیم. آن باد هم فرستاده خدا بود. پس هر پیامبری نبی است. و چون انبیاء از جانب خداوند فرستاده شده بودند، به آنها رسول هم می گفتند.
لذا فرق بین مقام نبوت و مقام رسالت و مقام امامت این است:
«۱ـ «مقام نبوت» یعنی دریافت وحی از جانب خداوند متعال. پس نبی کسی است که وحی بر او نازل می شود و آنچه بر او نازل می شود ابلاغ می نماید.
۲ـ «مقام رسالت» یعنی ابلاغ وحی و تبلیغ و نشر احکام خداوند و تربیت نفوس از طریق تعلیم و آگاه نمودن. بنابراین رسول موظف است در حوزه مأموریت خویش تلاش و کوشش نماید و از هر وسیله ای برای دعوت مردم به سوی خداوند و ابلاغ فرمان او استفاده کند و برای ایجاد انقلاب فرهنگی، فکری، و عقیدتی تلاش کند.
۳ـ «مقام امامت» یعنی رهبری و پیشوایی خلق. در حقیقت امام کسی است که با تشکیل حکومت الهی و بدست آوردن قدرت لازم سعی می کند احکام خدا را عملاً اجرا نماید و اگر هم نتواند رسماً تشکیل حکومت عدل الهی دهد، تا حد امکان در اجرای احکام الهی بکوشد. بعبارت دیگر وظیفه امام اجرای دستورات الهی است، در حالیکه وظیفه رسول ابلاغ این دستورات می باشد.
« رسول راه را به مردم نشان می دهد ولی امام مردم را به هدف می رساند.»
بعضی از پیامبران مانند حضرت محمد(ص) هر سه مقام را داشتند، یعنی هم دریافت وحی، هم تبلیغ فرمان الهی و هم تشکیل حکومت و اجرای احکام را انجام می دادند و هم از طریق باطنی به تربیت نفوس می پرداختند.
بنابراین امامت همان رهبری همه جانبه مادی و معنوی، جسمی و روحانی، ظاهری و باطنی است. البته منظور از امام و ولی، شجره طیبه محمدیه(ص) و این چهارده نور مقدس می باشد، زیرا انبیاء و مرسلین و ام^{امانی که در میان پیامبران بودند، تنها پرتوی از نور ائمه را داشتند».}
پس خاتم النبیین، خاتم الرسل بدین معنی که «خاتم رسولانی باشد که برای دعوت بشر آمده اند نیز هست»
لذا همه پیامبران،.دارای مقام نبوت بوده اند ولی مقام رسالت، اختصاص به گروهی از ایشان داشته است و به حسب روایات تعداد انبیاء را ۱۲۴ هزار نفر، و رسولان، سیصد و سیزده نفر می باشند.
و طبعاً مقام رسالت بالاتر از مقام انبیاء خواهد بود، چنانکه خود رسولان هم از نظر مقام و فضیلت، یکسان نبوده اند
وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَىٰ بَعْضٍ ۖ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا
(.و به يقين برخى از پيامبران را بر برخى ديگر برترى داديم وبه داود زبور عطا كرديم .)
و بعضی از آنها به مقام «امامت» نیز مفتخر گردیده اند.
^{وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ}
(.و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما [مردم را] هدايت مى‏كردند ، و انجام دادن كارهاى نيك و برپا داشتن نماز و پرداخت زكات را به آنان وحى كرديم )