انسان کامل در روایت

انسان کامل در روایت
امام هادی(ع) در زیارت جامعه کبیره که در حقیقت امام شناسی جامع می باشد، از انسان کامل به «اولی الحجی» یعنی صاحبان عقل کامل تعبیر می کند.
ابن عربی که اولین کسی بود که در عرفان اصطلاح «الانسان الکامل» را وضع کرد و در کتب خویش بکار برده.او انسان کامل را گاهی به عنوان «الانسان الحقیقی» و گاهی
«نایب الحق» در زمین و «معلم الملائکه» در آسمان یاد کرده است.
به عقیده ابن عربی «انسان»، کامل ترین صورتی است که آفریده شده است، او صورت کامل حضرت حق و آینهء جامع صفات الهی است؛ او حادث ازلی و دایم ابدی است.
مقصود اصلی از ایجاد عالم، انسان، به ویژه انسان کامل می باشد که بوسیله او اسرار الهی و معارف حقیقی ظاهر می شود و اتصال اول به آخر حاصل می گردد.
به واسطه انسان کامل مراتب عالم باطن و ظاهر کامل گردیده و عالم خلق شده است. او رحمت عظیم الهی است . و کسی که می خواهد به طریق مشاهده، نه اندیشه، نسبت به حق تعالی معرفت پیدا کند، باید به انسان کامل بنگرد، زیرا او مظهر کامل حق است.
انسان کامل روح عالم است و عالم جسد اوست. چنانچه روح به واسطهء قوای روحانی و جسمانی به تدبیر بدن و تصرف در آن می پردازد، همین طور انسان کامل به وسیلهء اسماء الهی که خداوند آنها را به وی آموخت و در وی به ودیعت نهاده، در عالم تصرف می کند و آن را اداره می نماید.
همانطور که روح و نفس ناطقه سبب فضیلت و معنویات و حیات بدن است و اگر رهایش کند، بدن از هر نوع کمالی تهی گشته و تباه و فاسد می گردد، انسان کامل سبب وجود و مایهء شرافت و کمال در عالم است، زیرا واسطه تجلی حق در این عالم می باشد و اگر وجود انسان کامل نباشد، هیچ کمالی در این عالم بروز پیدا نمی کند، حتی وجود خود عالم که یکی از کمالات است.
«لولا الحجه لساخط الارض باهلها»
(اگر حجت خدا (انسان کامل) نباشد زمین اهلش را در خود فرو می برد)
چرا که انسان کامل روح عالم است و بدن بی روح می میرد.
^{و همین طور که تمام اعضای بدن در برابر روح خاضعند و به فرمان او هستند، «تمام ذرات عالم نیز در برابر «ولیّ امر» خاضعند.»}