ضرورت تزکیه نفس/ارکان اسلام

ضرورت تزکیه نفس
فهم و درك صحيح راه هدایت و استقامت در آن بدون انحراف به چپ و راست يعنی ادامه دادن به صراط مستقيم بدون اين كه انسان به دام شيطان و يا نفس اماره خود بيفتد به آساني تحقق نمي یابد؛ به همين سبب است كه انسان همواره بايد به تزكيه نفس و پالایش درون پرداخته، نفس خويش را از غير خدا پاك كند و اين امر بدون معرفت و معارف الهی امكان پذير نيست.
ارکان اسلام
در روایت وارد شده «بنی الاسلام علی الخمس…» اصل اسلام بر پنج رکن بنا شده: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت. اما ولایت را رکن اصلی می شمارند؛ زیرا رکنی مهم در اصل عقیده انسان است چون انسان از طریق ولایت است که به خدا و پیامبر(ص) معرفت می یابد و ایمان می آورد.
کسی که خواستار ولایت است باید تمام موانع بین خود و ولایت را بردارد. بزرگ‌ترین موانعی که باعث کمرنگ شدن نور ولایت می شود، اول جهل و بعد گناه و مکروهات است و آن‌چه باعث قوی شدن نور ولایت می گردد تمام چیزهایی است که اهل بیت(ع) به آن‌ها متمسک بودند. از جمله «معرفت الله و قرآن، واحادیث پیامبر(ص) وادعیه که راز و نیاز و ارتباط با خداوند است». و این‌که انسان با فزونی علم و معرفت خود، یعنی با دو بال «علم و ایمان » و با عمل صالح راهی به سوی مدینه فاضله می یابد.
باید دانست همان‌گونه که انسان دارای دو بُعد مادی ومعنوی، جسم و روح است، اعمال انسان نیز دارای ظاهر(مادی) و باطنی(معنوی) است. و نیز می دانیم که دین مبین اسلام به سه شاخه اصلی تقسیم می شود: ۱- عقائد(اصول دین) ۲ـ احکام(فروع دین) ۳ـ اخلاق.  که هر یک از آن ها هم ظاهری دارد و هم باطن و حقیقتی دیگر، و آن‌چه بر روح و روان انسان تاثیر می گذارد، همانا باطن اعتقادات و اعمال است.
و چون دانستی که هر چیزی دارای ظاهری و باطنی است، حال بدان که ظاهر توحید، کلمه «لا اله الا الله» است و تمام پیامبرانی که مبعوث شدند، مردم را به این اصل دعوت کردند و «روح» یا همان «باطن توحید» آن است که انسان موحد شود؛ یعنی غیر از خداوند یکتا به خدای دیگری اعتقاد نداشته باشد. پس ایمان یعنی تصدیق و باور کردن. و مثلا نماز ظاهری دارد و باطن و حقیقتی دیگر، وقتی خداوند جل و علا بیان می کند «أقم الصلاة لذکری»، در حقیقت هدف از برپاداشتن نماز را ذکر و یاد و رسیدن به تقرب خود معرفی می کند. در واقع زمانی نماز «معراج مؤمن» است و عروج در مورد او تحقق پیدا می کند که باطن نماز را درک کند؛ یعنی باطن و روح انسان با ملکوت نماز پیوند خورد.