ای انسان! دل را خانه تکانی کن

ای انسان! دل را خانه تکانی کن
کسی که طالب سعادت در دنیا و آخرت است باید از بدی ها هجرت کند؛ یعنی تخلیه کند و یک خانه تکانی در نفس خود انجام دهد و هرگونه رذیله اخلاقی اعم از کبر، بخل، کینه، بدبینی، غرور و «خود بزرگ بینی» را از قلب خویش خارج و اخلاق حسنه را جایگزین نماید.
حیف نیست که مردم از مدتی قبل از عید همه مشغول خانه تکانی خانه گلِی باشند؛ اما از خانه دل که عرش رحمان است غافل بمانند؟! پس بیایید خانه دل را نیز از غبار کدورت ها و سوء ظن ها پاک کنیم و با تابلوهای زیبای اخلاق حسنه و صفات الهی مزین نموده و مواظب باشیم حریم دل غبارآلود نگردد؛ چرا که قلب، عرش رحمان است. پس، آن را از غیر خدا پاک گردان و منتظر نور ملکوتی رحمان بمان.
آری! باید بعد از تخلیه، تحلیه کرد؛ یعنی صفاتی که کدورت و امراض روحی می شوند، با صفاتی مانند خیرخواهی و نفع رسانی به دیگران و رحمت و مودت که باعث نورانیت و نزدیکی انسان به صفات الهی می شوند، جایگزین گردند و از خدا بخواهیم که ثمرۀ وجود ما را پرورش دهد تا میوه دهد و ثمربخش باشد.
هر انسانی که بداخلاق، متکبر،بخیل یا بدزبان و … باشد، در حقیقت بر فطرتش حجاب قرار گرفته و صفا و نورانیت درون را از دست داده است و با این رذائل اخلاقی، ظلمت باطن خود را نمایان می کند. ممکن است این مسأله دست خودش نباشد و درون او چنین آشفته باشد.
انسانی هم که یک صفت کریمه دارد، هر چند بخواهد آن را تغییر دهد باز هم نمی تواند و به محض این که می بیند گرهی به دست او گشوده می شود به سرعت پیشقدم می شود و اقدام می‌کند. این امر از صفای درون و باطن سرچشمه می گیرد؛ چون ثمرۀ وجودش چنین است، درخت وجودش این چنین رشد کرده و در حقیقت لطف خداوند است که ثمرۀ وجود انسان را این گونه ثمربخش قرار داده که باید از داشتن چنین صفاتی خرسند بود.
درخت میوه دار را با سنگ می زنند و از میوه اش استفاده می کنند ولی باز میوه خوشمزه خود را از آنان دریغ نمی کند. آیا انسان باید کم تر از درخت باشد؟! انسان خلیفه خداست و باید برای بندگان خدا واسطه فیض الهی باشد ، همچنانکه درخت میوه دار واسطه فیض و برکت سفره های بندگان خداست؛ گر چه خود نداند.
بعضی سعی می کنند آدم‌های بسیار خوبی باشند اما در این خوب جلوه دادن دوام نمی آورند و به محض این که زمینه بروز رذائل اخلاقی درون مهیا شود حقیقت آن‌ها ظاهر می شود.
«نیش عقرب نه از ره کین است، اقتضای طبیعتش این است». هرچه سعی می کند خود را کنترل کند نمی تواند دوام بیاورد و این عمل از درون و باطنش تراوش می یابد. انسانی هم که خوب، ودلسوز دیگران است، ناخودآگاه مهربانی از درون او تراوش می کند؛ زیرا طبیعت خود را چنین پرورش داده است.
در حدیثی حضرت رسول(ص) می فرماید: هر که ز تو قطع رحم کند، تو با او صله رحم کن و هر آن کس محرومت سازد، تو با او اکرام نما و کسی که به تو ستم روا دارد تو از او در گذر.
و با خود بگو:
صبر بر جور رقیبت چه کنم گر نکنم    همه دانند که در صحبت گل خاری هست