فرا رسیدن مرگ

اگر خلقت انسان مصلحت است پس چرا می میرد؟
حال این سؤال پیش می آید که: اگر خلقت انسان به مصلحت و هدفمند بوده است، چرا انسان می میرد؟ و اگر مردن مصلحت است چرا خداوند انسان را آفرید؟
فرا رسیدن مرگ
در باره فرا رسیدن مرگ، خداوند متعال می‌فرماید:
وَلَنْ يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا ۚ ^{وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ}
هرگز خدا كسى را چون اجلش فرا رسد، مهلت نمى‏دهد؛ و خدا به اعمالى كه انجام مى‏دهيد آگاه است.
همین‌که مرگ کسی فرا رسد دیگر هیچ فرصتی به او داده نمی شود. انسان تا زمانی که در دنیا حضور دارد، می پندارد که خود و آن‌چه در اختیار دارد پایدار است و تصور مرگ را از خویش دور می دارد با این‌که نسبت به مرگ علم دارد ولی آن را باور نمی کند.
در آیه دیگر می فرماید:
^{إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَلا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلا يَسْتَقْدِمُونَ}
هنگامى كه اجلشان سرآيد، نه لحظه‏اى پس مى‏مانند و نه پيش مى‏افتند.
چشم برزخی آدمی در لحظه احتضار باز می شود و شاهد حقایقی خواهد بود که تا قبل از این نسبت به آن‌ها در غفلت به سر می برد، و چون سکرات موت باعث بیداری انسان از خواب غفلت می‌شود در آن لحظه بسیار حسرت می خورد؛زیرا می بیند مال، همسر، فرزند و هر آن‌چه برایشان بسیار تلاش کرده بوده از دست می دهد. اما آیا فرصت دیگری هم به او داده می شود؟
ازا ین رو در لحظات احتضار می گوید: « اجل مرا اندکی به تاخیر بینداز تا گناهان خود را جبران کنم و از مالی که دارم انفاق کنم». اما به او خطاب می‌شود: «کلا»(چنین نیست که می گویی؛ بدون تردید این سخنی بی فایده است.)
قرآن در این باره می گوید:
حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ ﴿٩٩﴾ لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ ۚ كَلَّا ۚإِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا  وَمِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ 
[دشمنان حق از دشمنى خود بازنمى‏ايستند] تا زمانى كه يكى از آنان را مرگ دررسد، مى‏گويد: اى پروردگار من مرا [براى جبران گناهان و تقصيرهايى كه از من سر زده به دنيا] بازگردان،«۹۹» اميد است در [برابر] آن‌چه [از عمر، مال و ثروت در دنيا] واگذاشته‏ام كار شايسته‏اى انجام دهم. [به او مى‏گويند:] چنين نيست [كه مى‏گويى] بدون ترديد اين سخنى بى‏فايده است كه او گوينده آن است، و پيش رويشان برزخى است تا روزى كه برانگيخته مى‏شوند.
و نیز در آیه ای دیگر می فرماید:
كُلُ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ ^{أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}
هر كسى مرگ را مى‏چشد، و بدون ترديد روز قيامت پاداش‏هايتان به طور كامل به شما داده مى‏شود. پس هر كه را از آتش دور دارند و به بهشت درآورند مسلماً كامياب شده است، و زندگى اين دنيا جز كالاى فريبنده نيست.
به عبارت دیگر؛ مرگ مساله ای قطعی و حقیقتی یقینی است که همه ما باید آن را قبول کنیم هرچند از آن خوشحال نباشیم؛ زیرا هر انسانی که خداوند به او نعمت زندگی عنایت کرده محکوم به مرگ است؛ یعنی این قانون شامل همه موجودات می شود و زمانی که مرگ هر موجودی فرا رسد با ندای «حان الان وقت الرحیل»(حال وقت رفتن است) باید رخت از جهان بربندد و به دیار باقی بشتابد.
جای بسی تعجب است که ما روزانه شاهد مرگ بسیاری از نزدیکان و اطرافیانمان هستیم اما از مرگ آن‌ها پند نمی گیریم! امام می فرماید: «عجبت لمن نسی الموت وهو یری من یموت»؛ تعجب می کنم از کسی که مرگ را فراموش کرده و او می بیند آنان را که می میرند. بنابراین مسأله مرگ، یک امر حتمی و مستمر است.
مسأله دیگر این‌که ما به خدا و پیامبر و معاد اعتقاد داریم و همواره در شهادت به مساله حق بودن مرگ اشاره می کنیم(اشهد ان الموت حق و البعث حق) اما گویی باور نداریم و از آن می ترسیم. به راستی دلیل این مساله چیست که حتی از واژه مرگ هم وحشت داریم؟
هر انسانی می‌داند همان‌گونه که به دنیا می آید از دنیا می رود، و هر مولودی که به دنیا می آید، با گذشت ساعات و دقایقی، که لحظاتی از عمر او به حساب می آید به مرگ نزدیک می‌شود. حال چرا مسأله مرگ تا بدین حد برای ما دردناک است در صورتی که قرآن در آیات فراوانی به مسأله مرگ اشاره می کند؟
^{أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ}
هر كجا باشيد هر چند در قلعه‏هاى مرتفع و استوار، شما را مرگ درمى‏يابد.
و نیز می فرماید:
قُل لَّن يَنفَعَكُمُ الْفِرَارُ إِن فَرَرْتُم مِّنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ^…
بگو: اگر از مرگ يا كشته شدن بگريزيد، گريز شما هرگز سودتان نمى‏دهد، و در اين صورت [اگر هم سودتان دهد، از اين زندگى زودگذر فانى] جز اندكى برخوردار نخواهيد شد و نیز:
قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى ^{عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ}
بگو: بى‏ترديد مرگى را كه از آن مى‏گريزيد با شما ديدار خواهد كرد، سپس شما را به سوى داناى نهان و آشكار بازمى‏گردانند، و به اعمالى كه همواره انجام مى‏داديد، آگاه خواهد كرد.