نعمتهای بدون در خواست/جزئیات ما را از تفکر باز میدارد

نعمتهای بدون در خواست
^{«و الثناء بما قدم» مدح برای خدا در برابر آن نعمتهای بی پایان که جلو انداخته است یعنی بدون طلب ابتداء}
در دعای اول صحیفه سجادیه آقا میفرماید: شکر، تو را سزاست ای خدائیکه نعمت حمد و ثناء هم تو دادی که نعمت تو را بشناسیم و تو را حمد کنیم ، اگر کسی حمد خدا را نکند از عالم انسانیت سقوط کرده و بحد حیوانیت تنزل کرده است هر کس میخواهد باشد ، فیلسوف و دکتر باشد ، همینکه نعمت شناس نباشد و منعم ناشناس شد حیوان عالم جان است . چنین شخصی شکلش آدم است و در آخرت صورت ظاهرش چون صورت باطنش باشکال مختلف حیوانات در میآید
«من عموم نعم ابتدأها »
چه نعمتهای عامه ای که بهمه داد ؛ نعمتهای عامه ، یعنی آن نعمتهایی که به همه عنایت کرده ، چه کسی میتواند نعمتهای خدا را بشمارد ، مگر کسی میتواند نعمتهای بی شمار و بی پایان ^{خدا را بشمارد ؟}
جزئیات ما را از تفکر باز میدارد
اینجا جای شگفتی است که عاقل باید این دستگاه را که می بیند ، این گردش متصل آسمان و زمین و حرکت متحرکات که راستی عجیب است باید مرتب متذکر عظمت خالقش باشد .
چیزی که هست از بس من و شما در جزئیات فرو رفته ایم اصلاً فکر عظمت دستگاه آفرینش را نمی کنیم . چون اکثراً از وقتی از خواب بلند میشویم تا وقتیکه بخوابیم همه حواس ما در مادیات و جزئیات است ، اوضاع زندگی روزانه موهوم، و فضولی کردن در کار یکدیگر .
اینها انسان را از خدا شناسی باز داشته است با این وضعیت محال است خدا شناس شویم ، و سر از دستگاه آفرینش در آوریم ، که بخواهیم غرض از آفرینش را در یابیم.
رشد عقلی کسی دارد که امور مادی را بمقدار ضرورت ، و بقیه عقل خود را صرف شناسائی عظمت خدای بزرگ کند . باید از لحاظ عقلی و معنوی رشد کرد و بزرگ شد .
تا وقتی شخص بزرگ نشود بزرگ شناس نخواهد شد و عقلی پیدا نمیکند . ای انسان تا تو کوچکی چگونه میتوانی عظمت دستگاه آفرینش را دریابی ؟ .
ای برادر تو همان اندیشه ای          ما بقی تو استخوان و ریشه ای
شأن تو همان حد فکر و ادراک تو است ببین اطراف چه میگردی ، هر یک از ما چقدر در کره زمین هستیم ؟ با این عمرهای کوتاه حیف است که این مدت کم ^{هم به موهومات و خرافات صرف شود.}
بزرگی و راحتی انسان مؤمن پس از مرگ و در آخرت است ، ملک بزرگ پس از مرگ است برای هر مؤمن کمتر چیزی که دارد چندین برابر تمام دنیا و ما فیها است عظمت سلطنت تو اینست ، آن حکومت است ، آن ولایت است . خداوند میفرماید: «اذا رایت ثم رأیت نعیماً و ملکاً کبیراً (سوره ۷۶ آیه ۲۰ ).
ملکاً عظیماً این وقتی است که تو اینجا را بزرگ نبینی ، اما وقتی اینجا را اینطور اهمیت میدهی ، اینجا را ملک عظیم میدانی ، کجا عظمت آخرت را در می یابی ؟
غرض اینست که ایمانها ضعیف است خلق به آخرت اهمیت نمیدهند چون بزندگی دنیا اهمیت میدهند هر که اینجا را اهمیت داد آنجا برایش بی اهمیت میشود.
خدایا بما توفیق معرفت و شکر و ثنا عنایت فرما.