فطرت عشق به کمال

فطرت عشق به کمال
و می فرمایند: اگر چه در تشخیص کمال و آنکه کمال در چیست و محبوب و معشوق در کجاست، مردم کمال اختلاف را دارند . هر یک معشوق خود را در چیزی یافته و گمان کرده کعبه آمال خود را در چیزی توهم کرده و متوجه به آن شده از دل و جان آن را خواهان است .

اهل دنیا و زخارف آن کمال را در دارایی آن گمان کردند و معشوق خود را در آن یافتند، از دل و جان در راه تحصیل آن خدمت عاشقانه کنند ؛ و هر یک در هر رشته هستند و حب به هر چه دارند ، چون این را کمال دانند به آن متوجه اند …بالجمله ، تمام آنها متوجه به کمال اند، و چون آن را در موجودی یا موهومی تشخیص دادند ، با آن عشقبازی کنند . ولی بباید دانست که با همه وصف ، هیچیک از آنها عشقشان و محبتشان راجع به آنچه گمان کردند نیست .

و در رد این کمالات به ظاهر مطلق و موهومی ، علت مطلق نبودن آنها را ناقص بودن این توهمات دانسته و توضیح می دهند که ، از این جهت است که انسان به هر درجه ای از این کمالات مطلقه موهوم برسد اشتیاق به کامل تر و بالاتر از آن را می یابد، چنین می فرماید:..پس این نور فطرت ما را هدایت کرد به اینکه تمام قلوب سلسله بشر ..از.طبیعیین و مادیین گرفته تا اهل ملل و نحل ، بالفطره قلوبشان متوجه به کمالی است که نقص ندارد، و عاشق جمال و کمالی هستند که عیب ندارد، و علمی که جهل در او نباشد و قدرت و سلطنتی که عجز همراه آن نباشد ، و حیاتی که موت نداشته باشد ؛ و بالاخره کمال مطلق معشوق همه است

تا اینجا مشخص شد که انسانها فطرتاً به دنبال کمال مطلق هستند و به آن عشق می ورزند و از آنجایی که هر آنچه فطرت بدان تمایل و گرایش داشته باشد می بایست حقیقتی متناسب با آن موجود باشد ، لذا چنین کمال مطلقی می بایست بصورت فعلی موجود باشد ؛