حقایقی از بهشت و جهنم

«خلصنا من النار» ما را از آتش نجات ده .
آتش به دو معنی می دهد :
۱ـ نار فراق که همان « نار مؤصَدَه است، برای کسی که از محبوبش بدور افتاده است و در دل اثر می کند. و در دعای کمیل می خوانیم : «گیرم که با آتش جهنم بسازم، با آتش فراقت چه کنم؟».
۲ـ نار جهنم ، که باطن محبت دنیا، و همان آتش جهنم است.

در حدیث است که مومن و کافر همه وارد جهنم می شوند ـ منظور از جهنم به نظر اهل معرفت این دنیاست ـ مؤمنین از جهنم سریع عبور می‌کنند، به نسبت ایمانشان در حالی که آتش آن سرد است. و علت این عبور دادن از جهنم در حدیث بیشتر شدن لذت از بهشت ذکر شده، و از طرفی در حدیث است که کافرین را هم از بهشت عبور می‌دهند تا سختی جهنم برای آنها زیادتر شود.

و از طرفی حدیث است که دنیا بهشت کافر و زندان مؤمن است . و تب در دنیا بهره مؤمن از جهنم است
پس می بینید که تأویل اهل معرفت بدون حساب نیست ، غیر از اینکه می دانیم باطن گناهان عذاب است مثل خوردن مال یتیم را که قرآن مجید خوردن آتش توصیف می‌کند. پس عبور همه از جهنم در آخرت می تواند تصویر عبور همه از این دنیا باشد.

در این دنیا هم که محل فراق ما نسبت به خداست ؛ پس قسم دوم آتش فرع قسم اول است.

در این دنیا، بعضی ها خود بهشتند و بعضی ها خود جهنم، البته از نظر باطنشان؛ و باید دانست که بهشت و جهنم، حول دو محور می چرخد:
۱ـ محبت خدا . که بهشت را به دنبال دارد.
۲ـ محبت نفس و حب دنیا که جهنم را در بر دارد.

حدیث است: «هنگام عبور بنده مؤمن از صراط ، آتش جهنم به او می‌گوید: زود تر رد شو که نورت مرا خاموش می کند.» نور ایمان جواز عبور از جهنم و ورود به بهشت است. حقیقتی از بهشت و جهنم نیز، در نشئات بعد داریم : بهشت و جهنم برزخی ، و بهشت و جهنم در قیامت.

و این مربوط به، آخرین فعلیت انسان است که هنگام احتضار دارد، بهشت و جهنم او، به نسبت خوشحالی معنوی و یا ناراحتی و بدحالی روحی اوست در حال جان دادن .

و نیز گفته شده است که به تعداد افراد بهشت و جهنم داریم . و منظور از تعداد گفته شده ، جزئیات بهشت و جهنم است؛ بهشت درها و طبقاتی دارد که همه مربوط به اعمال و خصوصیات روحی و اخلاقی انسان هاست .

جهنم هم درکاتی دارد، و پایین ترین مرتبه جهنم، درک اسفل است که منافقین در آنجا جای دارند، و بالاترین مراتب بهشت ، «قاب قوسین»، «عند ملیک مقتدر و جنة القاء» است.

در برخی روایات درجات بهشت به سه قسمت تقسیم شده، و درجات جهنم هم به سه قسمت؛ درجه اول بهشت برای کسانی که به قلب و زبان و عمل حامی اهل بیت اند (ع) ، و بدترین درجه جهنم ، کسانی که با قلب و زبان و عمل دشمن اهل بیتند.

در برخی احادیث از درکات هفتگانه جهنم نام برده شده مثل حجیم، ویل ، لظی و غیره، و در حدیثی هفت درجه دوزخ علمای سوء آمده » و درباره طبقات بهشت و درهای آن هم در احادیث زیاد وارد شده ، اما اصل کلی که همان است که گفته شده :
«لکل درجات مما عملوا» و برای هر کس درجه‌ای است به نسبت عملشان ، یعنی آخرین فعالیتشان .