نکته ها در بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله: در هرکاری، توکل، استمداد و وابستگی به خداوند متعال است.
و اعتصام به نام مبارک او، و گریز از وسوسه شیطان است. در قرآن می‌خوانیم:
وَمَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ

و چگونه كفر مى‏ورزيد در حالى كه آيات خدا بر شما خوانده مى‏شود، و پيامبر او در ميان شماست؟! و هر كس به خدا تمسّك جويد، قطعاً به راه مستقيم هدايت شده است.

بسم الله: نشان بندگی خدا و وابستگی به اوست، خدایا تو را فراموش نکرده ام و با نام تو خود را بیمه می‌کنم و به کمک تو از شیطان فرار می کنم.

بسم الله: کلید کتاب خداست؛ مثل کلید درها؛ همان‌گونه که هیچ دری بی کلید نیست، هیچ دستوری در قرآن هم بی «بسم الله» نیست. و چون سوره توبه سوره کیفر است بدین دلیل بسم الله ندارد. و به فرمایش امام علی(ع) که می فرماید:

«بسم الله» کلمه امان و رحمت است. و این سوره چون اعلام برائت و بیزاری از کفار است، با اظهار محبت و رحمت سازگار نیست.
دعایی که اولش «بسم الله الرحمن الرحیم» باشد رد نمی شود [اگر شرائط موجود باشد].

گویند حسنات امت محمد(ص) سنگین است، چرا؟ چون آغاز سخن اینان سه نام از نام‌های مقدس خدا بود. یعنی «الله، رحمن، رحیم» که اگر آن‌ها را در کفه ای و گناهان در کفه دیگر قرار دهند، سنگینی می کند.

از فرمایشات امام حسن عسکری(ع) است که می‌فرماید: از علامات مؤمن بلندگفتن بسم الله الرحمن الرحیم است. بسم الله آرم و نشان مسلمانی است که باید همه کارهای او رنگ الهی داشته باشد.

یک مسأله فقهی: بسم الله در هر سوره جزء آن سوره است….

بسم الله در کتب آسمانی

بسم الله نه فقط در ابتدای قرآن، بلکه در آغاز تمام کتب آسمانی بوده است، در سرلوحه کار و عمل همه انبیاء نیز «بسم الله» قرار داشته است.

وقتی کشتی حضرت نوح در میان امواج طوفان به راه افتاد، نوح علیه السلام به یاران خود گفت: سوار شوید:
وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا

نوح گفت: در آن سوار شويد كه حركت كردنش و لنگر انداختنش فقط به نام خداست، يقيناً پروردگارم بسيار آمرزنده و مهربان است.یعنی حرکت و توقّف این کشتی با نام خداست.

حضرت سلیمان نیز وقتی ملکه سبا را به ایمان فرا خواند، دعوتنامه خود را با جمله «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز نمود.
آری! «بسم الله» چنان نقشی دارد که اگر بنده راستین خدا بگوید، مثل آن است که خدایش گفته «کن»:
إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

شأن او اين است كه چون پديد آمدن چيزى را اراده كند، فقط به آن مى‏گويد: باش، پس بى‏درنگ موجود مى‏شود.
البته، آن بنده خاص خداست، نظیر انبیاء و اولیاء الهی، یا ائمه معصومین(ع) که با یک «بسم الله» کشتی طوفان زده را به ساحل نجات می رساند، یا به سلامت از دریا می گذرد، یا با توکل کامل وارد آتش نمرود می شود، و آتش برایش گلستان می گردد.

این ها همه نقش معجزه آسای «بسم الله» است. اگر کسی به چنین توکلی رسید، تحقیقاً مزه اسم اعظم را خواهد چشید.

سیمای «بسم الله»

۱- «بسم الله» نشانگر رنگ و صبغه الهی و بیانگر جهت گیری توحیدی ماست.

۲ـ «بسم الله» رمز توحید است و ذکر نام غیر خدا به جای آن رمز کفر؛ و قرین کردن نام خدا با نام دیگران، نشانه شرک. یعنی نه در کنار نام خدا، نام دیگری را ببریم و نه به جای نام او. یعنی نه فقط ذات او، بلکه نام او هم از هر شریکی منزّه است؛ «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى) حتی شروع کردن کار به نام خدا و محمد صلی الله علیه و آله ممنوع است.

۳ـ «بسم الله» رمز بقا و دوام است؛ زیرا هر چه رنگ خدایی نداشته باشد فانی است.
«كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ»(هر چيزى مگر ذات او هلاك شدنى است).

۴- «بسم الله» رمز عشق به خدا و توکل به اوست. به کسی که رحمن و رحیم است عشق می ورزیم و کارمان را با توکل به او آغاز می کنیم، که بردن نام او سبب جلب رحمت است.

۵ـ «بسم الله» رمز خروج از تکبر و اظهار عجز به درگاه الهی است.

۶ـ «بسم الله» گام اول در مسیر بندگی و عبودیت است.

۷- «بسم الله» فرار از شیطان است. کسی که خدا را همراه است، شیطان را در او مؤثر نمی افتد.

۸ـ «بسم الله» ذکر خداست، یعنی خدایا! من تو را فراموش نکرده ام.

۹ـ «بسم الله» عامل قداست یافتن کارها و بیمه کردن آن‌هاست.

۱۰ـ «بسم الله» بیانگر انگیزه ماست، یعنی خدایا! هدفم تو هستی نه مردم، نه طاغوت ها و نه جلوه ها و نه هوس ها.

۱۱- امام رضا(ع) فرمود: «بسم الله» اسم اعظم الهی، از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیک تر است.
مرگ و حیات اعمال