الحمد لله رب العالمین
خداوند پروردگار و «رب» همه آفریده هاست.
قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ
بگو: آيا جز خدا پروردگارى بجويم در حالى كه او پروردگار هر چيزى است؟!
قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِينَ قَالَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا
حضرت موسی در جواب فرعون که از رب العالمین سؤال میکند؛ میگوید:
آنچه در آسمانها و زمین و میان آنهاست، پروردگارشان اوست. و در حدیثی امام علی(ع) می فرماید: او پروردگار جاندار و بی جان است.«له الخلق و الامر تبارک الله رب العالمین» هم آفرینش از اوست و هم اداره آن، و او پرورشدهنده همه است.
از آیات قرآن فهمیده می شود که تمام هستی یک «رب» و یک پروردگار دارد که اوست. و این اعتقاد رایج در دوران جاهلیت و میان بعضی از ملتها که برای هر نوع از پدیده ها خدایی است و آن را مدبّر و رب النوع می پنداشتند، باطل است.
در عصر نزول قرآن نیز بتهای متعدد مورد پرستش و ستایش قرار داشته اند، که شاید همه یا قسمتی از آنها جانشین ربالنوعهای پیشین بودهاند.از همه گذشته، گاهی «بشر» را نیز عملا رب خود قرار می دادند، چنانکه قرآن میفرماید:
اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا ۖ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ
آنان دانشمندان و راهبانشان و مسيح پسر مريم را به جاى خدا به خدايى گرفتند؛ در حالى كه مأمور نبودند مگر اين كه معبود يگانه را كه هيچ معبودى جز او نيست بپرستند؛ منزّه و پاك است از آنچه شريك او قرار مىدهند
پیامبران الهی به مبارزه شدید با آن برخاستند، تا آنجا که می بینیم بعد از «بسم الله» نخستین آیهای که در قرآن نازل شده، در همین رابطه است: «الحمدلله رب العالمین»؛ همه ستایش ها مخصوص خداوندی است که رب جهانیان است. به این ترتیب، قرآن خط سرخی بر تمام رب النوعها می کشد و گلهای توحید و یگانگی و همبستگی و اتحاد را جای آن می نشاند.
و مسلمانان موظفند در نمازها شبانه روز حداقل ده بار این جمله را بخوانند، به سایه خداوند یگانهای که مالک و رب و سرپرست و پرورشدهنده همه موجودات است پناه ببرند، تا هرگز توحید را فراموش نکنند و در بیراهه های شرک سرگردان نشوند.