مالک یوم الدین
خدایی که مالک روز جزاست
در این جا به یک اصل مهم اسلام یعنی قیامت توجه می کند، و بدین ترتیب معرفت در «محور مبدأ و معاد» که «اساس» هرگونه اصلاح اخلاقی و اجتماعی است در وجود انسان، تکمیل میگردد.
جالب اینکه در این جا تعبیر به مالکیت خداوند شده، که نهایت سیطره و نفوذ او را بر همه چیز و همه کس در آن روز مشخص می کند، روزی که همه انسانها در آن دادگاه بزرگ برای حساب حاضر می شوند، و در برابر مالک حقیقی خود قرار می گیرند، و تمام گفته ها و کارها و حتی اندیشه های خویش را حاضر می بیند، هیچ چیز به اندازه سر سوزنی نا بود نشده و به دست فراموشی نیفتاده است، و اکنون این انسان است که باید بار همه مسؤولیتهای اعمال خود را بر دوش کشد، و حتی اگر بنیانگذار سنّت و برنامهای باشد باز باید سهم خود را از مسؤولیت بپذیرد.
«یوم الدین» در قرآن به معنای قیامت آمده است. در سوره انفطار با صراحت به این معنا اشاره شده آنجا که می فرماید:
إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ﴿١٣﴾ وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ ﴿١٤﴾ يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ ﴿١٥﴾ وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ ﴿١٦﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿١٧﴾ ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿١٨﴾ يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ
به يقين «ابرار» و نيكان در نعمت فراوانى قرار دارند«۱۳» و مسلماً گناهكاران در دوزخاند«۱۴» [كه] روز پاداش در آن وارد شوند،«۱۵» و آنان از دوزخ غايب نمىشوند«۱۶»
و تو چه مىدانى روز جزا چيست؟«۱۷» باز چه مىدانى روز جزا چيست؟«۱۸» روزى كه كسى از كسى چيزى از عذاب را دفع نمىكند، و در آن روز، حكومت و فرمانراندن ويژه خداست.
و نیز درباره آن روز، روز قیامت در اول سوره حج میخوانیم:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ ﴿١﴾
اى مردم! از پروردگارتان پروا كنيد، بىترديد زلزله قيامت، واقعهاى بزرگ است.
يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا
روزى كه آن را ببينيد [مشاهده خواهيد كرد كه] هر مادر شيردهندهاى از كودكى كه شيرش مىدهد، بىخبر مىشود، و هر ماده باردارى بار خود را سقط مىكند
وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُمْ بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ
و مردم را مست مىبينى در حالى كه مست نيستند، بلكه عذاب خدا بسيار سخت است