توجه به نکات تربیتی در سوره حمد
*تاکنون با اسماء حسناء و صفات خداوند سبحان که هر کدام دلیل محمود بودن او هستند، آشنا شدیم.
او «الله» است، یعنی ذاتی که همه کمالات را داراست. هر ذاتی که جامع همه کمالات باشد محمود است، پس او محمود مطلق است؛ «الحمد لله».
او «رحمان» است، و هر رحمانی محمود است، پس او محمود است؛ «الحمد لله».
او «رحیم» است و هر رحیمی محمود است، پس او محمود است؛ «الحمد لله».
او «مالک» مطلق است. که این مالکیت مطلقه اش در قیامت ظهور می کند.
هر مالک مطلقی محمود است، پس او محمود است؛ «الحمد لله».
چه اینکه هر کدام از این اسماء حسنا می تواند دلیل برای آینده باشد، که آن حصر عبادت، و استعانت برای خدای سبحان است: «ایاک نعبد و ایاک نستعین».
مشابه این ادله را در سوره های هود و انعام بیان کرده است:
وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ
نهان آسمانها و زمين فقط در سيطره دانش خداست، همه كارها به او باز گردانده مىشود؛ پس او را بندگى كن و بر او توكل داشته باش
ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ ۖ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ ۖ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ ۚ
وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ ﴿١٠٢﴾ لَا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ ۖ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ
اين است خدا پروردگار شما، جز او معبودى نيست، آفريننده همه چيز است؛ پس تنها او را بپرستيد. و او كارساز هر چيز است.«۱۰۲» چشمها او را در نمىيابند، ولى او چشمها را درمىيابد، و او لطيف و آگاه است.
در این دو آیه به چند اسم از اسماء الله اشاره شده، او اله و رب و خالق همه چیز است، او وکیل و لطیف و خبیر است؛ پس میبینی غیر او کسی معبود نمیشود؛ پس او را عبادت کن.