اهدنا الصراط المستقیم
گفته شد که هدف قرآن، معرفی مبدأ «الله» و معاد، و راه بین مبدأ و معاد است برای اینکه خدا و رب العامین(معبود) را بشناسی، و با عبادت خالصانه عبد شوی و این راه را هم قرآن به ما نشان می دهد که بگوییم:
اهدنا الصراط المستقیم
ما را به راه راست هدایت فرما
انسان بعد از اینکه به معرفت توحید برسد، در مسیر حیات همه جا ربوبیت خدا را می بیند، در استفاده از نعمتها «یا رب» می گوید، در استمداد و یاری هم «یا رب» میگوید. و اگر چشم بصیرت انسان باز شود همه نعمتها را از «رب العالمین» می بیند و تا آنجا «با این معرفت و ایمان» به بهشت راه می یابد که قرآن در باره آنان می فرماید:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ
بىترديد كسانى كه ايمان آوردهاند و كارهاى شايسته انجام دادهاند، پروردگارشان آنان را به سبب ايمانشان به بهشتهاى پر نعمت كه نهرها از زير [قصرهاىِ] آنها جارى است، راهنمايى مىكند.
انسان از زمانی که به سن تکلیف میرسد روزانه در نماز می گوید «الحمدلله رب العالمین»
و در بهشت هم آخرین سخن «الحمد لله رب العالمین» است:
دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» همه حمد ها و ستايشها مخصوص خدایی است که مالك و مربى جهانيان است.
بعد از آنهمه نعمت، بهشتیان با سلامى [امنيتآور و سلامتبخش] كه گفتارى از پروردگارى مهربان است مواجه می شوند. آری! چه لذت بخش است پاسخی که بر این سلام از ناحیه محبوب میرسد: سَلَامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ ﴿٥٨﴾
پس با معرفت و اخلاص می گوییم «ایاک نعبد و ایاک نستعین» و پس از اظهار تسلیم در برابر پروردگار، و وصول به مرحله عبودیت و استعانت و استمداد از ذات پاک او می گوید: «اهدنا صراط المستقیم»