مطالب آیات ۴ تا ۲۰

رؤیای سرنوشت ساز، نقشه شوم برادران، یوسف از پدر جدا می شود، یوسف در چنگال برادران، یوسف در میان چاه، آغاز هجرت، رهائی یوسف از چاه.

آغاز داستان از یک خواب شروع می‌شود

این آیات در بیان رؤیای یوسف و تعبیر خوابی است که پدرش یعقوب(ع) برایش کرده، و او را از بازگویی آن برای برادرانش نهی کرد . این خواب، بشارتی بوده که خدای سبحان به یوسف داده تا ماده ای روحی برای تربیت او بوده باشد، و او را برای ولایت و تقرب به خدا آماده سازد، و این آیات به منزله مدخل برای داستان آن جناب است.

رؤیای سر نوشت ساز

إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ

[ياد كن] زمانى كه يوسف به پدرش گفت: من در خواب ديدم يازده ستاره و خورشيد و ماه برايم سجده كردند!
از ابن عباس نقل شده که یوسف در شب جمعه و شب قدر(شب تعیین سرنوشت‌ها و مقدرات) دید یازده ستاره و شمس و قمر از آسمان فرود آمدند و به او سجده کردند.

شمس و قمر پدر و مادر او بودند و به قولی خاله او بود؛ زیرا مادر او راحیل فوت شده بود و یازده ستاره برادران او.

رؤیا از مبشّراتی است که خدای تعالی اولیاء و انبیاء را پیش از القاء وحی ببعض وقایع مطلع می‌گردانید، و گفته اند اول مبادی وحی نسبت به انبیاء عنایت رؤیای صادقانه است.

و بر اساس بعض روایات، نخستین چیزی که از وحی بر او ظاهر گردید رؤیای صادقانه ای بود که در مدت شش ماه از جهت رؤیا بعضی از حقایق بر حضرتش مکشوف می گردید. این است که گفته اند «رؤیای صادقه یک جزء از چهل و شش جزء نبوت است» و برای مؤمنین بعضی از این قبیل رؤیاها هست و آن را مبشرات گفته اند. قوله تعالی:

أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

تا جایی که می‌فرماید:

َلهُمُ الْبُشْرَىٰ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ

آگاه باشيد! يقيناً دوستان خدا نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى‏شوند. آنان كه ايمان آورده‏اند و همواره پرهيزكارى دارند.قطعاً آنان را در زندگى دنيا وآخرت بشارت است [در دنيا به وسيله وحى و در آخرت به خطاب خدا و گفتار فرشتگان] چنان که دانشمندان گفته اند، رؤیا دو قسم است: رؤیای صادقه و رؤیای کاذبه.