اقل قلیلی به ایمان کامل و توحید خالص می رسند!
آیات۱۰۳ تا ۱۱۱، آیات پایانی سوره یوسف است و در آن این معنا را خاطرنشان میسازد که ایمان کامل- همان توحید خالص- مقام عزیز و فضیلت کمیابی است که جز اقل قلیلی از مردم به آن نمیرسند، و اما اکثر مردم ایمان آور نیستند، هر چند که تو رسول خدا(ص) به ایمان ایشان حریص باشی، و همه طاقت خود را صرف کنی. و آن اقلیتی هم که ایمان می آورند، ایمانشان مشوب به شرک است، پس برای ایمان محض و توحید خالص نمی ماند مگر اقل قلیلی از مردم.
وَ مَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ ﴿١٠٣﴾
بيشتر مردم هر چند رغبت شديد [به ايمان آوردنشان] داشته باشى ايمان نمىآورند
و این توحید خالص، همان راهی است که رسول خدا(ص) و پیروانش بدان دعوت میکردند و خدا هم ناصر او و نجات دهنده مؤمنین پیرو ایشان از مهلکههاست؛ مهلکههایی که توحید و ایمانشان را تهدید میکند و از عذاب، که وعده داده بود به زودی گریبانگیر مشرکین شده، مستأصل و منقرضشان میکند، همچنانکه عادت خدا در باره انبیای گذشتهاش هم بهطوریکه از داستانشان برمیآید چنین بوده.
و در داستانهای ایشان عبرت و بیان حقیقت و هدایت و رحمت است برای مؤمنین. زیرا مگر غیر این است که وضع بیشتر مردم بهخاطر افتادنشان بروی جیفه دنیا و دلدادگیشان به زینت های آن و از یاد بردنشان آن ودیعه هایی را که خدا در فطرتشان قرار داده از علم به خدا و آیات او، چنین است که به خدا ایمان نیاورند؟ هر چند ای رسول گرامی من حرص و پافشاری به خرج دهی، و دوست بداری که ایمان بیاورند،(دلیل بر این معنا در آیات بعدی است).
وَمَا تَسْأَلُهُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ (۱۰۴)
در حالى كه هيچ پاداشى [در برابر ابلاغ قرآن] از آنان نمىخواهى، اين [قرآن] جز پندى براى جهانيان نيست