شرح دعای افتتاح قسمت سوم /معنای حمد و ثناء
• معنای حمد و ثناء
• بسم اللَه الرّحمن الرّحیم.
• اَللَهمّ إنّی أفتَتِحُ الثناءَ بِحمدِک؛ «خدایا من افتتاح می‌کنم ثناء را به حمد تو.»
• ثناء: یعنی تمجید کردن و تعریف کردن؛ حمد: یعنی ستایش کردن و ستودن.
• من می‌خواهم افتتاح کنم ثناء و تمجید و تعریف را، شروع کنم تعریف کردن و تمجید کردن
• از حکمت‌های تو، از آلاء تو، از اسماء تو، از صفات تو، از نعمت‌هایی که به ما دادی، از نقمت‌ها و پریشانی‌هایی که برداشتی، از دستگیری‌هایی را که در هر بار از ما کردی؛ که همین‌ها در مضامین این دعا خواهد آمد. و تعریف و تمجید کنم از پیغمبر تو، از معصومین، از ائمّه؛ که در این دعا خواهد آمد.
•
• منوط بودن تعریف و تمجید از هر کسی به حمد و ستایش خداوند
• امّا افتتاح تمامیِ ثناء را من به حمد تو می‌کنم، اوّل تو را می‌ستایم. زیرا که اگر حمد تو نباشد تمام ثناهایی که من می‌خواهم بکنم، هَدر است؛ چون از هر موجودی بخواهم تعریف کنم و هر کس را بخواهم تمجید کنم، آن ستودن منوط است به ستودن تو، حمد تو و ستایش تو.
• چون تو دارای جمالی و تمام خیرات و مبرّات و برکات از تو ناشی میشود، تمام جمال‌ها از جمال تو منشعب میشود، تمام کمال‌ها از کمال تو نازل میشود؛
• بنابراین من هر ثنائی را بخواهم بکنم اگر منوط و مربوط به حمد تو نباشد، آن ثناء لغو و عبث است، و آن ثنائی جوهردار و آبدار است که به حمد تو متّصل و مربوط باشد.
• بنابراین من در این دعا اوّل به حمد و ثناء تو افتتاح می‌کنم دعا و ستایش‌هایی را که می‌خواهم بکنم، و مناجات‌ها و تعریف‌هایی را که می‌خواهم بکنم.
وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّکَ
“در حالیکه تو ثواب را به منّ خودت به خوبی کمال عطا میکنی.
• نشئت گرفتن هر کار حق و استواری، از تسدید و عنایت پروردگار
• و أنتَ مُسَدِّدٌ لِلصّوابِ بِمَنّک؛
• «و تو کارهای راست و درست و یقینی و استوار را از روی منِّ خود و کرم خود تَسدید میکنی (یعنی کار را محکم میکنی.)»
• تَسدید: یعنی تحکیم، یعنی استوار کردن؛ مُسَدَّد: یعنی استوار.
• این حمدی که من می‌خواهم بکنم کار صواب است، و چون تو هستی که از تو مدد بگیرم لذا تسدید میکنی این حمد مرا و هر کار صوابی را که می‌خواهم بکنم. صواب (با صاد): یعنی کارِ راست و استوار.
• هر کار حق و استواری را تو تسدید و تحکیم میکنی، و تمام استوار‌ها منوط به تسدید توست؛ یعنی هر قیامی در عالم و هر وجودی در عالم، ناشی از تسدید و عنایت توست، و وجود هم که حقّ است.
• و تو کارهای راست را تسدید میکنی از روی مَنّ خودت؛
• مَنّ: یعنی احسان و کرم، آن احسان و کرمی را که انسان میکند و در مقابل او پاداش نمی‌خواهد، می‌گویند: مَنّ.
• ﴿لَقَدۡ مَنَّ ٱللَهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ﴾؛۱
• «خدا منّت گذاشت بر مؤمنین که در میان آنها رسولی را برانگیخت (یعنی بدون تقاضای اجر و مزد، رحمت خود را به‌واسطۀ فرستادن پیغمبر بر مردم نازل کرد.)»
• پس مَنّ: یعنی رحمت، مَنّ در لغت به معنی رحمت و عَطیّه و احسان بدون مزد است.
• پس هر کار صوابی را که می‌کنیم، هر کار راستی که در عالم است، تسدید و تحکیمش از ناحیۀ توست، بدون اینکه تو منتظر أجر و مزدی باشی. عالَم رحمتت را همین‌طور مجّانی نازل میکنی و تمام درستی‌ها و استواری‌ها را در عالم تسدید میکنی
• .
زمزمه عـرفان مطالب تربيتي، عرفاني و اخلاقي و كتاب‌هاي سركار خانم طاهره سادات زرگرمرادي