اولین نعمت خداوند تعلیم قرآن است
اولین نعمت خداوند تعلیم قرآن است
اولین نعمت ، جملة (علم القرآن) آغاز شمارش نعمت های الهی است، و از آنجائی که قرآن کریم عظیم ترین نعمت های الهی بود و در قدر و منزلت مقامی رفیع تر از سایر نعمت ها داشت، چون کلامی است از خدای تعالی که صراط مستقیم را ترسیم می کند، و متضمن بیان راههای سعادت است ، سعادتی که آرزوی تمام آرزومندان، و هدف تمامی جویندگان است .
لذا آن را جلوتر از سایر نعمت ها قرار داد، و تعلیم آن را حتی از خلقت انسان و انس و جن که قرآن برای تعلیم آنان نازل شده جلوتر ذکر کرد.
در صورتی که از نظر ترتیب طبیعی باید نخست اشاره به مسأله خلقت انسان، و بعد نعمت تعلیم بیان، و سپس نعمت تعلیم قرآن شود. اما عظمت قرآن ایجاب کرده که بر خلاف این ترتیب، اوّل از آن قرآن سخن گوید.
و اینکه خداوند قرآن را به چه کسی تعلیم کرده؟ مفسران تفسیرهای گوناگون دارند گاه گفته اند: جبرائیل و فرشتگان، گاه به شخص پیامبر (ص)، گاه به همه انسانها و حتی جن تفسیر شده.
« علامه طباطبایی » می فرمایند: احتمال (علم الانس و الجن، القرآن) به ذهن نزدیکتر است.
چون در این سوره هر چند یکبار جن و انس را مخاطب قرار می دهد، ولی اگر تعلیم قرآن مخصوص انسانها بود، و شامل جن نمی شد صحیح نبود مرتب جن و انس هر دو را مخاطب کنند.